Historię Polaków z Kresów Wschodnich można poznać poprzez zgromadzone w mrągowskim muzeum świadectwa i pamiątki związane z ludnością polską, która po 1945 roku przesiedlona została na Warmię i Mazury z terenów obecnej Litwy, Białorusi i Ukrainy. Wystawę można oglądać do końca lutego 2015.
Wystawa Polacy z Kresów Wschodnich na Warmii i Mazurach stanowi zwieńczenie projektu, realizowanego pod tą sama nazwą od 2009 roku. Muzeum Warmii i Mazur postanowiło wówczas zintensyfikować gromadzenie świadectw i pamiątek związanych z ludnością polską, która po 1945 roku przesiedlona została na Warmię i Mazury z terenów obecnej Litwy, Białorusi i Ukrainy. Kresowianie stali się, wbrew własnej woli, przedmiotem w procesie „przesuwania” polskich granic, w konsekwencji, czego pozbawiono ich ojczyzny.
Głównym celem wystawy Polacy z Kresów Wschodnich na Warmii i Mazurach jest ukazanie podstawowych elementów tego zagadnienia, począwszy od przedwojennego życia na Kresach, poprzez tragiczne lata wojny, aż po konieczność wyjazdu i osiedlenia się na nowym miejscu. Mamy nadzieję, że nasza ekspozycja pozwoli lepiej opowiedzieć historię ludzi przesiedlonych w ramach akcji repatriacyjnej, którym, jak trafnie zauważył Adam Zagajewski, przyszło żyć w „dwóch miastach” i choć po części przybliży odbiorcy polską kulturę, historię oraz tradycję Kresów Wschodnich tak często przemilczaną w podręcznikach szkolnych. Dzięki temu młode pokolenie będzie miało możliwość uświadomić sobie własną tożsamość kulturową i poznać region, w którym mieszka. Ekspozycja adresowana jest nie tylko byłym mieszkańcom Kresów, ale także młodemu pokoleniu, szczególnie młodzieży licealnej i studenckiej. Chcielibyśmy, aby wychowana w zupełnie innej rzeczywistości młodzież zrozumiała nostalgię za minionym czasem, za niepowtarzalną atmosferą dawnych lat.
Przez pryzmat wspomnień Kresowian staraliśmy się przybliżyć ślady bytności naszych rodaków ze Wschodu na Warmii i Mazurach, to co zrobili dla tego regionu i jak zapisali się w jego historii. Muzeum Warmii i Mazur podjęło próbę wywołania z niepamięci losów mieszkańców polskich Kresów. Wysiedlonych z Kresów przez pół wieku skazywano na niepamięć. Nie wolno było otwarcie mówić i pisać o polskich Kresach. Tymczasem przyjezdni poświęcili swojej nowej małej ojczyźnie pracę i zaangażowanie, wpływając znacznie na powojenne oblicze naszego regionu. Przez dziesięciolecia wrośli w to miejsce i w jego historię. Kresowianie występowali na scenach teatru, otwierali pracownie artystyczne, angażowali się w działania sportowe i społeczne, tworzyli szkoły, wychowywali młode pokolenia. Odciskali tym samym wyraźny ślad w powojennym wizerunku naszego regionu, naszego miasta. Przenieśli do tej „nowej” Polski wszystko, co najcenniejsze. Na trwałe wpisali się tym samym w „polską kresowość” w cywilizacyjny i kulturowy kontekst Warmii i Mazur.
Źródło: Muzeum Warmii i Mazur oddział w Mrągowie
