Dawna architektura w zasięgu Twojej ręki

Odwiedź skansen w Olsztynku!

Spokojna trasa krajoznawcza czy tłoczna droga krajowa?

Tym, którzy lubią piękne widoki polecam dojazd z Mrągowa do Olsztynka przez Szczytno drogą nr 58. Droga wprawdzie kręta i nienajlepszej "jakości", ale szybko zapomina się o tym mijając łąki usiane o tej porze mleczami, lasy otaczające nas z obu stron, od czasu do czasu także jeziora i przede wszystkim malutkie wioski. Jeśli będziecie jechać wolniej niż statystyczny kierowca, uda Wam się zobaczyć mazurskie chaty. Nie murowane, a drewniane! To dopiero widok! Na tej trasie zobaczycie kilka takich obiektów, już niestety niszczejących, a za niedługi czas ich zadbane odpowiedniki w skansenie.

Trasa z Mrągowa do Olsztynka przez Szczytno zajmuje ok. 1 godzinę i 40 minut. Droga nie jest zatłoczona i co ważne dla podróżujących z dziećmi - jest wiele miejsc, gdzie swobodnie można się zatrzymać (i niekoniecznie muszą to być stacje benzynowe, a np. zadbane leśne parkingi).

Szybsza trasa z Mrągowa do Olsztynka prowadzi drogą krajową nr 16 przez Olsztyn, a następnie do celu drogą krajową nr 51. Trasa tłoczna, ale nawierzchnia dobrze utrzymana i jedzie się dość szybko. Dojazd z Mrągowa do Olsztynka zajmuje ok. 1 godzinę i 15 minut.

O historii słów kilka...

Muzeum Budownictwa Ludowego-Park Etnograficzny powstało w 1909 r. w Królewcu (stolicy Prus Wschodnich. Królewiec to obecnie Kaliningrad) na terenie Królewieckiego Ogrodu Zoologicznego i zwało się wówczas Muzeum Architektury Wiejskiej. W jego skład miały wchodzić obiekty charakterystyczne dla każdego z regionów Prus Wschodnich, jednak większość była w bardzo złym stanie i nie nadawała się do przeniesienia, dlatego też zdecydowano o stworzeniu kopii. W ciągu 3 lat (od 1910 do 1913) powstało ok. 20 obiektów reprezentujących architekturę XVIII-XIX w. (nie tylko mieszkalną, lecz także sakralną, przemysłową i gospodarczą). Z czasem postanowiono rozbudować muzeum i przenieść na rozleglejszy teren niż ten, którym dysponowało Muzeum Architektury Wiejskiej. Translokacji do Olsztynka dokonano w latach 1938-1942. Udało się przenieść zaledwie 12 budynków. Jednak już pod koniec lat 50-tych rozpoczęła się rozbudowa muzeum, natomiast w 1962 r. Muzeum otrzymało nazwę Park Etnograficzny i funkcjonowało jako oddział Muzeum Mazurskiego w Olsztynie. Zaledwie 7 lat później Park uzyskał status samodzielnej placówki pod nazwą Muzeum Budownictwa Ludowego-Park Etnograficzny.

Co zobaczymy w skansenie...

Muzeum Budownictwa Ludowego-Park Etnograficzny dysponuje terenem o powierzchni 96 ha, na którym znajduje się 68 obiektów architektury wiejskiej z Warmii, Mazur, Powiśla i Małej Litwy (Mała Litwa to litewskojęzyczne tereny dawnych Prus Wschodnich). Wyposażenie budynków stanowią zebrane po 1945 r. eksponaty prezentujące tradycyjne metody pracy i obrzędy na wsi w XIX i XX w.

Wielu wyobraża sobie skansen jako miejsce ciche, smutne, wymarłe. Ale w przypadku skansenu w Olsztynku nie jest to prawda. Po podwórzach drepczą kury, ganiają się indyki, w zagrodach pasą się krowy, owce, kozy, po łąkach spacerują konie. Nie brakuje też lękliwych królików kulących się w swych klatkach. Wiosną i latem słychać brzęczenie owadów. To sielski i gwarny świat fauny i flory. Zabudowania wiejskie znajdują się w naturalnym otoczeniu zieleni, pomiędzy łąkami, pastwiskami, zagajnikami oraz terenami bagiennymi. W przydomowych ogrodach i na polach uprawnych kontynuowane są tradycyjne na tych terenach nasadzenia: kwiaty, warzywa, zioła lecznicze i przyprawowe, drzewa owocowe i zboża.

Muzeum posiada także 2 obiekty w centrum Olsztynka:
- Salon Wystawowy w dawnym kościele ewangelickim
- basztę na linii miejskich murów obronnych, gdzie mieści się obecnie muzeum poświęcone życiu i twórczości Krzysztofa Celestyna Mrongowiusza

oraz Galerię Sztuki Ludowej, która działa na terenie Parku Etnograficznego w sezonie letnim i Gospodę ze specjałami kuchni regionalnej.

Ile zapłacimy...

Ceny biletów wstępu do Parku Etnograficznego w 2011 roku:

bilet normalny - 10 zł

bilet ulgowy (młodzież szkolna, studenci, emeryci i renciści, osoby niepełnosprawne, nauczyciele) - 6 zł

bilet rodzinny:
(dwie osoby dorosłe + 1 dziecko) - 19 zł
(dwie osoby dorosłe + 2 dzieci) - 23 zł
(dwie osoby dorosłe + 3 dzieci) - 25 zł

bilet na Kartę Euro 26 i dzieci z Domów Dziecka - 4,50 zł

bilet spacerowy - 18.00 - 20.00 - 3,50 zł

przewodnik w języku polskim (grupy do 40 osób) - 40 zł

Dzieci do lat 7 wstęp bezpłatny

Opłaty za parking (kwiecień - październik):

samochody osobowe - 4 zł

busy - 5 zł

autokary - 10 zł

motocykle - 2,50 zł

rowery - 1,50 zł

Ceny biletów wstępu do Salonu Wystawowego:

bilet normalny - 4 zł

bilet ulgowy (młodzież szkolna, studenci, emeryci i renciści, osoby niepełnosprawne, nauczyciel) - 2 zł

bilet rodzinny (dwie osoby dorosłe + 1-3 dzieci) - 7 zł

bilet na Kartę Euro 26 i dzieci z Domów Dziecka - 2 zł

przewodnik - 12 zł

Dzieci do lat 7 wstęp bezpłatny

Kiedy jechać...

Park Etnograficzny otwarty jest codziennie od 15 kwietnia do 31 października.

Obiekty udostępnione są do zwiedzania w godzinach:
kwiecień: wtorek - niedziela 9:00 - 17:00
maj-sierpień - codziennie 9:00 - 18:00
wrzesień: wtorek - niedziela 9:00 - 17:00
październik: wtorek - niedziela 9:00 - 15:00

Salon Wystawowy wraz z Domem Mrongowiusza czynny:

od 1 listopada do 14 kwietnia: poniedziałek - piątek 9:00 - 16:00
od 15 kwietnia do 31 października: wtorek - niedziela 10:00 - 17:00

Muzeum i Salon Wystawowy nieczynne są dla zwiedzających w dniach:, Nowy Rok, Święto Trzech Króli, Wielkanoc - wstęp na teren muzeum bezpłatny, obiekty pozamykane, Boże Ciało - wstęp na teren muzeum bezpłatny, obiekty pozamykane, Wszystkich Świętych, Święto Niepodległości, Święta Bożego Narodzenia.

Więcej informacji na stronie www.muzeumolsztynek.com.pl

Opracowanie: Beata Gida, 2011 r.


Młyn wodny z Kaborna (gm. Purda, pow. Olsztyn, II poł. XVIII w., oryginał)	Szkoła z Pawłowa (gm. Olsztynek, pow. Olsztyn, XIX w., oryginał)	Wóz cygański z Piecek (gm. Piecki, pow. Mrągowo, pocz. XX w., oryginał)

Pompa z Jemiołowa (gm. Olsztynek, pow. Olsztyn, I poł. XX w., oryginał)	Dzwonnica z Maniek (gm. Olsztynek, pow. Olsztyn, 1685 r., kopia)	Kościół z Rychnowa (gm. Grunwald, pow. Ostróda, 1712-1714, kopia)

Kościół z Rychnowa (gm. Grunwald, pow. Ostróda, 1712-1714, kopia)	Kościół z Rychnowa (gm. Grunwald, pow. Ostróda, 1712-1714, kopia). Ołtarz.	Kościół z Rychnowa (gm. Grunwald, pow. Ostróda, 1712-1714, kopia). Sufit.

Kościół z Rychnowa (gm. Grunwald, pow. Ostróda, 1712-1714, kopia)	Kościół z Rychnowa (gm. Grunwald, pow. Ostróda, 1712-1714, kopia)	Krzyż przydrożny z narzędziami Męki Pańskiej.

Chałupa z Bartężka (gm. Morąg, pow. Ostróda, I poł. XIX w., kopia)	Pasieka	Mieszkańcy skansenu

Chałupa z Zielonki Pasłęckiej (gm. Pasłęk, pow. Elbląg, 1819 r., oryginał)	Chałupa z Zielonki Pasłęckiej (gm. Pasłęk, pow. Elbląg, 1819 r., oryginał). Wnętrze.	Chałupa z Zielonki Pasłęckiej (gm. Pasłęk, pow. Elbląg, 1819 r., oryginał). Wnętrze.

Chałupa z Zielonki Pasłęckiej (gm. Pasłęk, pow. Elbląg, 1819 r., oryginał). Wnętrze.	Chałupa z Zielonki Pasłęckiej (gm. Pasłęk, pow. Elbląg, 1819 r., oryginał). Wnętrze.	Chałupa z Zielonki Pasłęckiej (gm. Pasłęk, pow. Elbląg, 1819 r., oryginał). Wnętrze.

Chałupa z Zielonki Pasłęckiej (gm. Pasłęk, pow. Elbląg, 1819 r., oryginał). Wnętrze.	Chałupa z Zielonki Pasłęckiej (gm. Pasłęk, pow. Elbląg, 1819 r., oryginał). Wnętrze.	Chałupa z Burdajn (gm. Godkowo, pow. Elbląg, I poł. XIX w., kopia)

Chałupa z Burdajn (gm. Godkowo, pow. Elbląg, I poł. XIX w., kopia). Wnętrze	Chałupa z Burdajn (gm. Godkowo, pow. Elbląg, I poł. XIX w., kopia). Wnętrze	Chałupa z Burdajn (gm. Godkowo, pow. Elbląg, I poł. XIX w., kopia). Wnętrze

Rekonstrukcja izby szkolnej z pocz. XX w.	Chałupa z Chojnika (gm. Morąg, pow. Ostróda, poł. XIX w., oryginał)	Chałupa z Gązwy (gm. Mrągowo, pow. Mrągowo, XVIII/XIX w., oryginał)

Piwnica ziemna z Jerutek (gm. Świętajno, pow. Szczytno, XIX w., oryginał)	Swary wśród indyków	Budynek gospodarczy z Jerutek (gm. Świętajno, pow. Szczytno, XIX w., oryginał) i Kurnik z gołębnikiem z Jerutek (gm. Świętajno, pow. Szczytno, II poł. XIX w., oryginał)

Na pierwszym planie wiatrak paltrak z Ruskiej Wsi (gm. Mrągowo, pow. Mrągowo, II poł. XIX w.)	Remiza strażacka z Giedajt (gm. Jonkowo, pow. Olsztyn, 1902 r., oryginał)	Chałupa z Nowego Kawkowa (gm. Jonkowo, pow. Olsztyn, XIX w., oryginał)

Wiatrak holender z Dobrocina (gm. Małdyty, pow. Ostróda, II połowa XIX w., oryginał)	Wiatrak holender z Dobrocina (gm. Małdyty, pow. Ostróda, II połowa XIX w., oryginał). Wnętrze.	Wiatrak holender z Dobrocina (gm. Małdyty, pow. Ostróda, II połowa XIX w., oryginał). Wnętrze.

Wiatrak holender z Dobrocina (gm. Małdyty, pow. Ostróda, II połowa XIX w., oryginał). Wnętrze.	Suszarnia z Pempen (obecnie Pempiai, Litwa, II poł. XIX w., kopia)	Chałupa z Pempen (obecnie Pempiai, Litwa, XVIII/XIX w., kopia)

Spichlerz z Lankuppen (obecnie Lankupiai, Litwa, XVIII w., kopia) i Chałupa z Pempen (obecnie Pempiai, Litwa, XVIII/XIX w., kopia)	Widok na zabudowę gospodarczą z Małej Litwy	Staw zabudowy gospodarczej z Małej Litwy

Kilka budynków skansenu	Wiatraki	Strażnik ogrodu