Historia Łapinóżki
Historia Łapinóżki

Łapinóżka dawniej, a obecnie Jędrychowo to niewielka wieś położona 10 km od Mrągowa, znana z udanej rewitalizacji dworu wzniesionego w XVIII wieku. Obecnie w dworze mieści się Hotel im Park. Nie tylko sam budynek, tak pieczołowicie odrestaurowany może wzbudzić zachwyt, ale również położenie - nad jeziorem Lampasz wchodzącym w skład szlaku kajakowego rzeki Krutyni. Wokół dworu rozciąga się XIX-wieczny park z wieloma pomnikowymi drzewami, m.in. magnolią i sosną wejmutką, na początku XX w. hodowano tu nawet figi.

Przez Jędrychowo przebiega
Krutyński Szlak Rowerowy liczący niecałe 69 km o przebiegu Sorkwity - Jędrychowo - Grabowo - Dłużec - Bieńki - Machary - Nowy Zyzdrój - Spychowo - Uklanka - Cierzpięty - Krutyń - Gałkowo. Malowniczy szlak przeznaczony jest dla doświadczonych rowerzystów. Różnorodna naturalna nawierzchnia prowadzi przez pola i lasy Puszczy Piskiej. Trasa jest bogata w podjazdy i zjazdy oraz długie proste odcinki. Piękne i różnorodne krajobrazy, atrakcje przyrodnicze i zabytki architektury drewnianej składają się na niepowtarzalne piękno szlaku rowerowego biegnącego wzdłuż najbardziej znanego szlaku kajakowego w Polsce – szlaku rzeki Krutyni.

Wieś Jędrychowo powstała w 1617 roku na terenie dóbr sorkwickich. Była to wieś szlachecka położona nad jeziorem Lampasz, dawniej Łapinóżka. Należało do niej 28 włók. Nie wiadomo kto ją założył. Początkowo nazywała się Wólka (niem. Wolken), potem Łapinóżka (1620 Lupinuschka lub Lupinenfeld) od nazwy jeziora. W topografii Johanna Friedricha Goldbecka, niemieckiego geografa figuruje ona pod nazwą „Heinrichowen” – dobra szlacheckie z młynem wodnym, zapewne od starosty Henryka (Heinrich) von Königsegga (Königseck), starosty leckiego (giżyckiego), który ją posiadał w roku 1621. Nazwa Heinrichshöfen funkcjonowała od 1705 roku i jest typowym przykładem nazwy miejscowości pochodzącej od dawnego właściciela. Po 1945 roku miejscowość przemianowano na Jędrychowo, co z pewnością pochodzi od spolszczonego Heinricha, czyli dawniej Jędrka (Jędrusia).

W Jędrychowie było 1785 roku 13 dymów, w 1838 roku - 7 dymów i 85 mieszkańców. W roku 1904 należało do dworu 40 i pół włóki, w tym niecałe 7 włók lasu. Zabudowa wsi zachowała kształt dawnego profilu gospodarstwa dworskiego. W XIX wieku Mirbachowie zbudowali w Jędrychowie mleczarnię.

Szkoła istniała tutaj już w 1740 roku, była pod patronatem szlacheckim. W 1818 roku uczęszczało do niej 17 dzieci. Jędrychowo należało do parafii w Sorkwitach.

Dawne założenie dworsko-parkowe z podwórzem gospodarczym usytuowane jest 3 km na południowy wschód od Sorkwit, położone nad jeziorem Lampasz. Dwór wzniesiony prawdopodobnie już w XVIII wieku. Dwór z ogrodem w Jędrychowie charakteryzuje się pięknym położeniem na zielonych tarasach delikatnie schodzących do jeziora Lampasz Zabudowania otoczone są drzewami, chroniącymi przed północnymi wiatrami. To prawdopodobnie dlatego w tym miejscu jest specyficzny ciepły i łagodny klimat.

Majątek ziemski w Jędrychowie wchodził w skład dóbr z siedzibą w Sorkwitach, należących do Bronikowskich później von Mirbachów oraz von Paleske. Dwór pełnił rolę dworku letniego i myśliwskiego. Dobrze zachowało się dawne założenie, dwór z elewacją szczytową zwrócony w kierunku jeziora oraz zabudowania dawnego podwórza gospodarczego. Dwór w zasadniczym zrębie pochodzi z 1. połowy XIX wieku, później jeszcze został przebudowywany. Założony na planie prostokąta, jednokondygnacyjny z wysokim przyziemiem, w którym mieści się piętro gospodarcze, przykryty dachem naczółkowym. W elewacji frontowej na osi wejście, do którego wiodą szerokie, reprezentacyjne schody.

autor: Robert Wróbel