SPIS TREŚCI

Informacje ogólne
Położenie
Informacje szczegółowe
Historia
Galeria
Cennik
Kontakt
Atrakcje w pobliżu

 

ARTYKUŁ KOŚCIÓŁ KATOLICKI W NAWIADACH

⇒ Informacje ogólne

Wieś Nawiady (Aweyden) została założona przez komtura ryńskiego Johanna von Schoenfelda w roku 1397 jako osada bartnicza. Z pewnością zakon już wtedy nakazał budowę kościoła. Nie znamy dokładnej daty jego wybudowania. Jako oficjalny rok kroniki kościelne podają 1437. Jest on więc jednym z najstarszych kościołów na Mazurach. Zbudowany został na najwyższym wzniesieniu wsi.

⇒ Położenie

Nawiady położone są w gminie Piecki w powiecie mrągowskim.

⇒ Informacje szczegółowe

Po zawirowaniach wojennych 1665 roku wnętrzu kościoła dodano blasku. Wtedy powstał duży barokowy ołtarz z obrazami i przepiękną snycerką, który zdobi kościół do dzisiaj. W środkowej części ołtarza znajduje się figura Matki Boskiej  trzymającej Jezusa na rękach, otoczona światłem świętości. Bardzo cenne są umieszczone po dwóch stronach ołtarza obrazy, które przedstawiają ewangelistów: Mateusza z aniołem, Marka z lwem, Łukasza z bykiem i Jana z orłem. Z tyłu obrazów znajdują się przedstawienia ze scenami pasyjnymi: Chrystus przed Kajfaszem, Chrystus przed Piłatem, Biczowanie Chrystusa i Ukrzyżowanie. W górnej części ołtarza widzimy postacie kobiet, które trzymają łupiny srebrnego jabłka oraz na wyższej kondygnacji po dwóch stronach krzyża stoją św. Piotr z kluczami oraz św. Paweł z mieczem w ręku.

Zdjęcie ołtarza z roku 1934

W czasach powstania ołtarz wraz z amboną tworzyły jedność, gdyż ambona była umiejscowiona w centralnej części ołtarza, tam gdzie obecnie widzimy Maryję z Dzieciątkiem. Dzisiaj ołtarz i ambona stoją oddzielnie. Kronikarz relacjonuje: „później doszedł jeszcze anioł chrzcielny, który w swych rękach trzyma dużą ocynkowaną misę chrzcielną i który podczas obrządków sakramentalnych jest opuszczany”. Anioł chrzcielny z roku 1700 r. wisi na prawo od ołtarza.

zdj. Falk Möllenhoff

Podczas prac renowacyjnych po II Wojnie Światowej anioła, którego można bez wątpienia zaliczyć do przykładów tzw. „sztuki naiwnej” pomalowano w jaskrawe kolory. Jest on symbolem kościoła w Nawiadach. We wnętrzu kościoła zwracają uwagę dwie figury aniołów z XVII w., jak również płyta nagrobna z roku 1727. Organy  pochodzą z roku 1806 r. Górna drewniana część wieży jest z roku 1687.

W Nawiadach przez długie lata pastorem był Jan Brafkowius (1678-1738), wydawca kancjonału "Pieśni niektóre z niemieckiego przetłumaczone przez Jana Brafkowiusa". W roku 1738 Brafkowius zmarł w Nakomiadach.

W roku 1764 pożar spalił doszczętnie plebanię i cały dobytek, łącznie z bardzo cennym kielichem mszalnym i dobytkiem kościelnym.

Podczas pożaru wszystkie księgi kościelne i dokumenty dotyczące kościoła zostały zniszczone. Dlatego kolejne rozpoczynają się dopiero od roku 1764. Odbudowa zniszczeń trwała długo. Najwcześniej odbudowano dom parafialny. Z czasem powstały stodoła i stajnia.

W roku 1846 wioski na wschód od jeziora Mokrego zostały przyporządkowane nowej parafii w Starej Ukcie. To zmniejszenie parafii w Nawiadach było pilną koniecznością, ponieważ dalsza sumienna opieka duszpasterska nad ponad 40 miejscowościami w parafii nie była możliwa. W tym roku parafię w Nawiadach objął pastor Henryk Rutkowski, a po nim do 5 października 1934 roku Gustaw Will.

O  „synach gminny kościelnej poległych w czasie I wojny światowej” przypomina do dzisiaj na lewej ścianie przy wejściu do kościoła tablica z brązu, a na prawo i lewo od niej tablice ścienne z nazwiskami wszystkich poległych mieszkańców parafii w Nawiadach.

Na podstawie:
600 Jahre Aweyden, Sensburger Heimatbrief 1997, str. 11
Zur Geschichte der Aweydener Kirche, Dorothee Heitmann, Sensburger Heimatbrief 2001,
str. 60

Przeczytaj:  Cmentarz w Nawiadach

⇒ Historia

W czasach przed reformacją kościół podlegał dekanatowi w Biskupcu. Od roku 1527/1528 kościół należał już do ewangelików. W roku 1581 kościół był wizytowany przez ewangelickiego biskupa dla Mazur południowych Mathiasa Nowgoroda. Prawdopodobnie ta wizyta była bodźcem do przebudowy kościoła, która rozpoczęła się w roku 1600. Dom boży długi na 26 metrów, a szeroki na 14.5 metrów powstał za urzędowania pastora Cypriana Willamowiusa i jego następcy na urzędzie Jerzego Ciborowiusa, który dokonał poświęcenia kościoła. Jego następcami byli Jerzy Nennichius i od roku 1665 Stanisław Wanowius. Za jego urzędowania kościół w Nawiadach musiał stawić czoło zniszczeniom wojennym. Polacy, Szwedzi, Rosjanie a przede wszystkim Tatarzy pod polskim dowództwem często przemaszerowywali przez Mazury, niszcząc miasta i wioski. Dopiero po tych zawirowaniach nastąpiły lata pokoju, w których można było poświęcić się upiększaniu kościoła.

⇒ Galeria

fot. Robert Wróbel

⇒ Cennik

Dobrowolna ofiara.

⇒ Kontakt

Parafia Świętego Józefa
Nawiady 36 A
11-710 Piecki
tel. +48 89 742 00 30

⇒ Atrakcje w pobliżu

Muzeum Regionalne im. Walentyny Dermackiej z Sapiehów w Pieckach

Izba Pamięci Ernsta Wiecherta w Piersławku

Szlak rzeki Krutyni