Informacja Turystyczna w Mrągowie

Niewielkie miasto Miłakowo znajduje się w województwie warmińsko-mazurskim w powiecie ostródzkim. Prawa miejskie uzyskało niedawno, bo w 1998 roku.

Pierwotna nazwa Miłakowa to Liebstadt. Nazwa pochodzi od Henryka von Liebenzell, który był założycielem zamku krzyżackiego, przy którym powstała osada w XIV wieku. Zamek został zniszczony w 1807 roku, obecnie zachowały się jedynie piwnice.

Zabytków Miłakowo nie ma wiele. Z pewnością warto zobaczyć  gotycki kościół p.w. św. Elżbiety i św. Wojciecha (w towarzystwie fragmentów murów obronnych), wybudowany w latach 1360-1380, a we wnętrzu neogotycki ołtarz i drewniane empory.

Co jeszcze w Miłakowie? A na przykład  cmentarz żydowski. Niewiele takich cmentarzy zachowało się w naszym województwie (odwiedź stronę...), a w całej Polsce ok. 1000 (odwiedź stronę...). Cmentarz żydowski w Miłakowie został założony w 1809 roku. Zachowało się na nim 20 nagrobków z przełomu XIX i XX wieku. Są one wykonane z marmuru i piaskowca, inskrypcje są w języku hebrajskim bądź niemieckim. Miłakowski cmentarz żydowski jest obecnie częścią cmentarza komunalnego.

Przez gminę Miłakowo przebiega  Szlak Franciszkański, który prowadzi po zabytkach architektury sakralnej (klasztornej i kościelnej) oraz przez miejsca współczesnego kultu religijnego. Jego przewodnią ideą jest pokazanie dziedzictwa kultury materialnej i duchowej regionów, przez które szlak przebiega. Region szlaku: Ziemia Dobrzyńska, Ziemia Chełmińska, Pomezania, Warmia, Mazowsze, Kujawy. Przebieg szlaku: Skępe – Lipno – Obory – Trutowo – Toruń – Golub-Dobrzyń – Wąbrzeźno – Rywałd – Szynwałd – Kamieniec – Zalewo – Miłakowo – Orneta – Lidzbark – Stoczek Klasztorny – Św. Lipka – Tłukowo – Barczewo – Barczewko – Jankowo – Wrzesina – Gietrzwałd – Lubawa – Szczutowo – Żuromin – Sierpc – Bożewo – Płock – Murzyno – Włocławek.

Ja odwiedziłam Miłakowo dla lapidarium. Tabliczka na siatce informuje, że jest to cmentarz wyznaniowy. Zarządcą jest Parafia rzymskokatolicka p.w. Podwyższenia Krzyża Świętego, ul. M. Kopernika 3 w Miłakowie, tel. (89) 758 59 26. Sam cmentarz znajduje się przy cmentarzu miejskim (ul. Kaszubska). Na ceglanym słupie pozostałym po cmentarnej bramie widnieje tabliczka: "Lapidarium - Pomnik przeciwko wojnie i przemocy". Lapidarium zostało stworzone w miejscu byłego cmentarza ewangelickiego. Upamiętnia ono mieszkańców miasta i gminy, w szczególności tych, którzy zginęli w wyniku działań wojennych.

Teren, na którym znajduje się lapidarium jest niewielki, dość zadbany i umiejscowiony na pagórku.

We wnętrzu z tablic informacyjnych dowiadujemy się szczegółów dotyczących tego miejsca:

"Szanowni zwiedzający,

witamy na cmentarzu - lapidarium w Miłakowie.

Jesteście na terenie byłego cmentarza ewangelickiego tutejszego miasteczka, które od stycznia 1945 roku nazywało się Liebstadt. Na tym cmentarzu przez okres więcej niż 200 lat znaleźli miejsce wiecznego spoczynku mieszkańcy tego miasta i okolic.

Do parafii Liebstadt należały następujące miejscowości:
Banners - Bieniasze, Bolitten - Bolity, Klogehnen - Klugajny, Paulken - Pawełki, Pittehnen - Pityny, Polkehnen - Polkajny, Reichenthal - Raciszewo, Sorrehnen - Surajny, Sportehnen - Sportyny, Stollen - Stolno.

Wspominamy wszystkich, którzy tu spoczęli.

Ustawione tu pozostałości nagrobków, które zawierają też napisy świadczą o tożsamości tego miejsca, i są świadectwem żyjących tu niegdyś ludzi.

Nazwiska i tożsamość ludzi, które znajdują się na tablicy w środku niniejszego miejsca, pochodzą z księgi parafialnej sporządzonej w okresie od lutego do listopada 1945 roku przez Pastora o nazwisku Donde.

Śmierć tych ludzi spowodowana była w większości złymi, wręcz chaotycznymi warunkami życia panującymi w tym okresie na tym terenie, to jest końcowej fazie II Wojny Światowej. Ludzie ci często pozbawieni praw człowieka i traktowani bez litości, byli chowani na niniejszym cmentarzu bez nazwisk, tablic i nagrobków.

W dowód pamięci i uczuć tych ludzi prosimy, by ich śmierć pozostała dla nas wszystkich żyjących jako ostrzeżenie by wojna nie była już nigdy rozwiązaniem problemów. Wojna to najgorsze co człowiek może zgotować drugiemu człowiekowi i wszystkim istotom żyjącym na ziemi.

Niech niniejsze miejsce - cmentarz pozostanie miejscem ostatniego, wiecznego spokoju a zarazem zachętą do pokojowego zwrotu i koncentracji na wzajemnej miłości ludzi wszystkich narodów, wbrew narodowym przywarom."