Miejski Szlak Turystyczny Poznaj Mrągowo

SPIS TREŚCI

Informacje ogólne
Położenie
Informacje szczegółowe
Kontakt
Atrakcje w pobliżu
Noclegi w pobliżu

ARTYKUŁ MIEJSKI SZLAK TURYSTYCZNY POZNAJ MRĄGOWO

Miejski Szlak Turystyczny Poznaj Mrągowo został oznakowany w roku 2015. Jest przeznaczony zarówno dla turystów pieszych jak i rowerowych. Oznakowany jest łapą niedźwiedzicy na białym kwadracie.

Szlak został tak wytyczony, by pokazać nie tylko atrakcje turystyczne miasta, jak np. zabytki, ciekawe miejsca, ale także ukształtowanie terenu na którym położone jest miasto. Mrągowski Szlak Turystyczny Poznaj Mrągowo rozpoczyna się przy tzw. „zwalonym moście” przy ul. Słonecznej, przebiega Wielkim Ozem Mrągowskim przez Park Sikorskiego (Wieża BismarCka, cmentarz wojskowy), centrum miasta z j. Magistrackim i Ratuszem, promenadą do Amfiteatru Festiwalowego i Źródełka Miłości, Festiwalowym Deptakiem (ul. Jaszczurcza Góra), Mrongoville, a kończy się w Słowiczym Wąwozie nad j. Czarnym.

Długość trasy to 12,5 km.

⇒ Położenie

Trasa: Zwalony most – kościół Matki Bożej Saletyńskiej – ul. Piaskowa – teren byłej Jednostki wojskowej – Mrągowskie Centrum Kultury – plac PCK – ul. Sobczyńskiego - Park Sikorskiego – ul. Spacerowa – jezioro Magistrackie – ratusz – skwer Jana Pawła II – ul. Królewiecka – Park Lotników – Ekomarina – amfiteatr – Źródełko Miłości – ścieżki leśne - Jaszczurcza Góra - Mrongoville –ul. Młynowa - Słowiczy Wąwóz.

⇒ Informacje szczegółowe

Wycieczkę rozpoczynamy przy tzw. „Zwalonym moście” nieopodal wsi Nikutowo i osiedla o tej samej nazwie. Osiedle rozciąga się w południowej części miasta w kierunku na Mikołajki i Piecki. Początki wsi sięgają XVIII wieku a pierwszym jej właścicielem był Nikutowski.

Góra na której stoimy, a która rozciąga się w kierunku północ - południe to tzw. Wielki Oz Mrągowski. Położone są na nim ul. Słoneczna, Piskowa, osiedla Brzozowe. Powstał w czasach, gdy przez te tereny przesuwał się lodowiec. Wewnątrz niego powstała szczelina, która w czasie parcia lodowca na południe wypełniała się z wolna piachem.

Mostem przebiegała kiedyś linia kolejowa z Mrągowa przez Piecki do Rucianego - Nidy. Budowę linii zakończono 30 września 1898 roku. W tym też roku powstał most. Inwestorem był przedsiębiorca ze Szczytna o nazwisku Macht – słynny budowniczy linii kolejowych i mostów w Prusach Wschodnich. Wiadukt został zniszczony w 1945 roku przez Armię Czerwoną. Obecnie można zobaczyć jego pozostałości.

Od pozostałości wiaduktu kolejowego idziemy polną drogą na północ. Skręcamy w prawo i przechodzimy brukiem przez most, pod którym biegnie linia kolejowa Olsztyn – Ełk, niestety już nieczynna. Schodzimy na dół, bo po kilkudziesięciu metrach skręcić w lewo w ul. Słoneczną. Mijamy szereg domków jednorodzinnych. Po prawej rozciąga się wspaniały widok na pagórkowaty teren poniżej oraz j. Sutapie.

Dochodzimy do kościoła pw. Matki Bożej Saletyńskiej po lewej wna górce. Parafia powstała 27 VI 1990 r. Poświęcenie kościoła nastąpiło 22 września 2002 roku, a konsekracji dokonał Metropolita Warmiński abp Wojciech Ziemba 12 października 2008 roku. Po prawej stronie widzimy Osiedle Metalowców, wybudowane w połowie lat 80. na dawnym poligonie wojskowym. Nazwa pochodzi od pracowników pobliskiej nieistniejącej już firmy Bumar, zajmującej się produkcją konstrukcji metalowych. Między innymi dla pracowników firmy przeznaczone były mieszkania. Przez osiedle kursują autobusy komunikacji miejskiej.

Schodzimy chodnikiem, by następnie iść pod górę w kierunku ul. Piaskowej. Stąd rozciąga się widok na położone niżej miasto, w oddali osiedle Grunwaldzkie i j. Czos. Gdy dojdziemy do dołu zbocza skręcamy w prawo i idziemy drogą obok boiska Orlik w dole. Dochodzimy do dużego wyasfaltowanego dawnego placu musztrowego. Przecinamy go na skos, kierując się w kierunku restauracji Kasyno. Zwróćcie uwagę na budynki po byłej Jednostce Wojskowej, zagospodarowane obecnie na mieszkania, sklepy... Docieramy do ul. Wojska Polskiego. Kierujemy się na drugą stronę ulicy i skręcamy w lewo. Dochodzimy do Pl. Piłsudskiego, przechodzimy obok dużego planu miasta, mijamu po lewej budynek z filarami - Mrągowskie Centrum Kultury.

Dochodzimy do placu PCK przy Mrągowskiej Syrence. Rzeźbę wykonał Philippe Brodzki pochodzący z Belgii. Rzeźbiarz operuje głównie formą figuralną utrwaloną wbrązie i ceramice. Przedmiotem dzieł artysty są ludzie i zwierzęta: kobieta lub mężczyzna siedzący na koniu, byku, żółwiu czy rybie. Postacie Philippe’a charakteryzuje nagość, mocne kształty, powaga, niemal dostojeństwo zastygłych w przestrzeni gestów. W parku znajduje się rzeźbiona ławeczka internetowa, skąd można pozdrowić znajomych lub zrobić sobie pamiątkowe zdjęcie.

A teraz możemy iść pod górkę - wspinamy się ul. Sobczyńskiego do Parku Sikorskiego, dawniej zwanym wzgórzem Jaenicke i zatrzymujemy się przy wieży Bismarcka. Wzgórze Jaenike to najwyższy punkt Mrągowa, nazwa przypomina o burmistrzu Hermanie Jaenike, który dbał o estetyczny wygląd miasta, burmistrzem był w latach 1899-1919.

Wieże budowano w Niemczech na cześć kanclerza Niemiec Otto von Bismarcka (1815 – 1898). Był on uważany za bohatera narodowego. Rada miasta podjęła w 1902 r. decyzję o budowie Wieży Bismarcka. Uroczyste otwarcie odbyło się 18 sierpnia 1906 roku. Była to pierwsza Wieża Bismarcka na Mazurach. Jej wysokość wynosi 23 m. W okresie międzywojennym była punktem widokowym, wyposażonym w lunety. Jest to najlepiej zachowana Wieża Bismarcka w województwie warmińsko - mazurskim. Na terenie Polski istnieje obecnie 17 wież Bismarcka.

Przed II wojną światową teren Parku Sikorskiego był popularnym miejscem imprez kulturalnych. W parku znajduje się zabytkowy cmentarz ewangelicki oraz mogiły żołnierskie. Nie byłby on założony w tak atrakcyjnym miejscu, gdyby nie pochowano tam kilkudziesięciu żołnierzy, którzy zginęli w czasie przemarszu różnych armii (głównie Francuzów i Rosjan). Początkowo chowano tu tylko zasłużonych dla miasta obywateli. W czasie I Wojny Światowej cmentarz się rozrósł. Drzewa na wzgórzu zasadzono w okresie międzywojennym.

A teraz schodząc w dół ul. Spacerową dochodzimy do centrum Mrągowa. Pierwsze kroki kierujemy do jeziorka Magistrackiego. Łowienie ryb w małych jeziorach przysługiwało wyłącznie pracownikom magistratu. Jednakże po roku 1808 prawo to zostało przez radę miejską zniesione. Wprowadzono możliwość czasowego kupowania pozwolenia. Tak więc tylko nazwa jeziorka przypomina o dawnym prawie. Już przed II wojną światową urządzono tu promenadę, która stała się jednym z ulubionych miejsc spacerowych mieszkańców. Obecnie, jak kiedyś, jest to teren rekreacyjny.

Zatrzymujemy się przy Ratuszu, który, jest centralnym punktem mrągowskiego rynku. Oddany do użytku został w 1824 r. Do 1898 r. mieścił się tu także sąd miejski. W II poł. XIX wieku ściany Ratusza zaczęły pękać. Budynek ocalono zakładając widoczne do dziś klamry. Miedzianą wieżę ratuszową wzniesiono w 1907 r. Wieżyczka zwieńczona jest chorągwią o zarysie łba niedźwiedzia, na której widnieje herb miasta oraz dwie daty: oddania Ratusza do użytku (1824 r.) oraz zbudowania wieżyczki (1907 r.). W Ratuszu mieści się obecnie Urząd Stanu Cywilnego, Oddział Muzeum Warmii i Mazur oraz organizacje społeczne. Codziennie o 12.00 i 18.00 można usłyszeć z wieży ratusza hymn Mrągowa. Przy ratuszu od strony ul. Mały Rynek mieści się budynek dawnego aresztu sądowego. Muzeum jest oddziałem Muzeum Warmii i Mazur w Olsztynie. Powstało 1 IX 1969 r., jako nieliczna placówka w regionie posiada własne zbiory artystyczno – historyczne, etnograficzne, numizmatyczne. Mieści się w starym Ratuszu. Gromadzi zbiory dotyczące powiatu Mrągowskiego, ale też i z miejscowości z których napłynęła ludność po II wojnie światowej.

Kierujemy wzrok na Strażnicę Bośniacką, jest to szachulcowy budynek, jeden z najstarszych w mieście. W latach 1770 - 1792 mieszkali w nim oficerowie 9. Pułku Bośniaków, stąd obecna nazwa. Wcześniej była to strażnica miejska. Do 1858 roku mieszkańców miasta obowiązywała służba w straży mieszczańskiej. Na czele straży stał kapitan. Codziennie 3 obywateli i kapitan straży miejskiej odbywali patrole dzienne i nocne. W 1859 roku zatrudniono do pilnowania porządku publicznego policjanta. Przy Strażnicy Bośniackiej mieściła się kiedyś kasa miejska oraz karczma. Dokładna data budowy jest nieznana. Być może w tym miejscu w średniowieczu mieścił się browar miejski. Pierwsza wzmianka o restauracji w tym miejscu pochodzi z roku 1848. Była to największa i najstarsza restauracja w mieście. Po I wojnie światowej założono w tym budynku kasę miejską (Stadtsparkasse). Obecnie znajduje się tu siedziba banku.

Rozejrzyjmy się dookoła: Wielki Rynek, obecny plac Kajki, wybrukowano w roku 1856. Do pierwszej poł. XIX wieku przy Rynku mieszkali rzemieślnicy, którzy mieli swoje sklepy i kramy. Plac pełnił funkcję targowiska. Centrum Mrągowa to przede wszystkim zabytkowe kamieniczki, położone przy brukowanych ulicach, które odzwierciedlają klimat dawnego mazurskiego miasteczka. Jednym z najstarszych dobrze zachowanych budynków jest kamienica przy ul. Mały Rynek, w której mieści się apteka „Pod Orłem”, założona w 1819 r. przez aptekarza Graape. Jest to najstarsza apteka w Mrągowie. Od 1854 r. nad apteka znajdowała się katolicka kaplica.

Spod Ratusza przechodzimy na plac Jana Pawła II, proszę sobie wyobrazić, że do 1945 roku stały tu szeregi kamieniczek. W latach 60-tych XX wieku teren przekształcono w zielony skwer. Od 2000 r. stoi tu pomnik Jana Pawła II, zaprojektowany przez olsztynianina Wiesława Kaczmarka, a po obydwu stronach dwa pomniki przyrody: dęby piramidalne. Przy skwerze możemy podziwiać kamienicę z cebulastą wieżyczką, w której przed II wojną światową mieszkał rabin i miał tu sklep odzieżowy. Na końcu skweru znajduje się molo z widokiem na jezioro Czos i amfiteatr.

Pójdźmy teraz w prawą stronę na ulicę Roosevelta (schodząc ze szlaku). Niedaleko znajduje się cerkiew pw. Przemienienia Pańskiego. Pierwotnie budynek był synagogą, którą wzniesiono w latach 1895-1896. Odebrano ją gminie żydowskiej podczas Nocy Kryształowej w 1938 r. Następnie mieściły się w budynku dwie klasy szkoły podstawowej, magazyn materiałów budowlanych. Obecnie służy parafii prawosławnej.

A teraz czas na ewangelicki zabytek sakralny, ponownie musimy przejść przez plac Jana Pawła II, żeby ujrzeć murowany kościół. Obecny kościół zbudowano w miejsce drewnianego XV-wiecznego kościoła. Dzisiejszy kształt architektoniczny został nadany budowli w 1734 r. Wieża jest starsza, być może XVI-wieczna. Kościół ewangelicki w Mrągowie jest typowym przykładem budownictwa sakralnego dawnych Prus Wschodnich. Podstawowym jego wyróżnikiem jest ścisła harmonia z otaczającym krajobrazem. Kościół parokrotnie przebudowywano. W 1885 r. dobudowano absydę. Po 1945 r. kościół niszczał. Jego odbudowa zaczęła się w 1952 r. Pierwsze nabożeństwo po wojnie odprawiano w odbudowanym kościele 8 października 1961 r. Do 1786 r. w pobliżu kościoła był cmentarz. Cmentarz przykościelny znajdował się przy południowym wejściu, w miejscu gdzie obecnie rośnie "Dąb Pokoju" zasadzony w roku 1871 dla uczczenia poległych w wojnie Prusko - Francuskiej. Za kościołem znajduje się okazały Dąb Plebiscytowy, posadzony po 1920 r.

Ulica Królewiecka (dawny trakt handlowy do Królewca) zaprowadzi nas do kolejnego sakralnego zabytku, jakim jest kościół katolicki św. Wojciecha. Do czasu wybudowania kościoła gmina katolicka dzierżawiła miejsce nad apteką „Pod orłem” do odprawiania nabożeństw. Kościół zbudowano w stylu neogotyckim w 1860 r., na ziemi dawnej należącej do bogatej mrągowskiej wdowy, Justyny Timnik, która po śmierci przekazała swoje dobra gminie katolickiej. W latach 1892 - 1896 kościół rozbudowano i wyposażono w wieżę. W 1894 roku zakład witrażowy Heinricha Oidtmanna z Linnich zrealizował oszklenie prezbiterium nowo zbudowanego katolickiego kościoła św. Wojciecha w Mrągowie. Do dziś zachowały się oryginalne witraże. Do Justyny Timnik należał również budynek przy ul. Królewieckiej, w którym mieściła się dawna plebania, dziś jest tu kancelaria i biblioteka parafialna.

Idziemu ulicą Królewiecką, przy której mijamy kamienicę zbudowane na przełomie wieków XiX i XX. Kolejnym punktem spaceru jest okazały budynek Urzędu Miasta. Reprezentacyjną budowlę, gdzie mieści się siedziba władz miasta, gminy i powiatu wzniesiono w stylu neorenesansu w 1912 r.. Po drugiej stronie ulicy znajduje się sąd, to neogotycki budynek z 1898 r., zbudowany z czerwonej cegły, zaprojektował architekt Kakowski. W latach przedwojennych za sądem było więzienie, które spłonęło po wojnie. Do czasu wybudowania sądu, biura i sale sądowe mieściły się w ratuszu.

Herb Mrągowa – przedstawia lewą przednią łapę niedźwiedzia na srebrnym tle. Mrągowo używa tego herbu od XVI w. Z herbem związana jest z legenda pochodzącą z czasów założenia miasta. A było to tak….

Osadnicy przeżywali spore trudności z powodu aktywności leśnych zwierząt - wilków i niedźwiedzi. Szczególnie dokuczliwa dla nich była pewna bardzo przebiegła niedźwiedzica. Potrafiła wykradać miód z barci zawieszonych bardzo wysoko na drzewie, i zawsze uchodziła obławom myśliwych. Nie powiódł się także plan upojenia niedźwiedzicy miodem zmieszanym z dużą ilością alkoholu. Jak się okazało wypili go sami myśliwi i to oni zasnęli, a nie niedźwiedzica. Aby uporać się z problemem niedźwiedzicy, burmistrz zwrócił się do stacjonującej w Mrągowie grupy wojskowych. Za upolowanie niedźwiedzicy obiecał wysoką zapłatę. Zorganizowano wielką obławę. Dostrzeżono zwierzę na bagnach jeziora Czarnego i zaczęto strzelać. Kule trafiły w lewą tylną łapę. Niedźwiedzica zaczęła uciekać w kierunku Kętrzyna, gdzie odnaleźli ją myśliwi, idąc tropem śladów. Dobili ranne zwierzę, a łapę zabrali ze sobą, aby przedstawić ją burmistrzowi jako dowód wywiązania się z zadania. Burmistrz polecił powiesić łapę nad drzwiami urzędu magistrackiego. Na najbliższym posiedzeniu, rajcy miasta Mrągowa postanowili znak łapy uczynić herbem miasta.

Przejdźmy teraz do Parku Lotników, który znajduje się za Urzędem Miasta, spójrzmy na jezioro Czos, które ma powierzchnię 2,79 km², głębokość 42,6 m linię brzegową długości ok. 15 km. Jest położone na szlaku kajakowym rzeki Dajny oraz należy do Wielkiej Rynny Mrągowskiej, w skład której wchodzą następujące jeziora: Wągiel, Wierzbowskie, Czos, Kot, Juno, Kiersztanowskie, Śpigiel i Dejnowa. Nad Czosem góruje Półwysep Czterech Wiatrów (184 m n.p.m.).

Następnie promenadą kierujemy się w stronę plaż i mrągowskiej ekomariny. Ekomarina to mini przystan dla żeglarzy i fantastyczny plac zabaw dla dzieci. Zaledwie kilka kroków dzieli ekomarinę od amfiteatru i 15 minut spacerkiem od Miasteczka Westernowego Mrongoville. Mijamy ekomarinę i dwie plaże. Kończy sie promenada i wchodzimy do lasu. Po krótkim czasie uroczą ścieżką wzdłuż której ustawiono tablice informacyjne dochodzimy do Źródełka Miłości. Jest ono miejscem romantycznych spotkań. W Mrągowie znana jest legenda, że jeśli zakochani napiją się wody ze źródełka, ich miłość będzie trwać po grób. Współcześni zakochani również odwiedzają to miejsce – piękne zwłaszcza wczesną wiosną, kiedy zakwitają białe i żółte zawilce.

Kierujemy się dalej promenadą nad jeziorem Czos. Dochodzimy do przepięknie położonego i nowoczesnego Amfiteatru Festiwalowego. Tu odbywają się najbardziej znane imprezy: Piknik Countru, Mazurska Noc Kabaretowa czy Festiwal Kultury Kresowej. Idziemy dalej wzdłuż promenady".

Kilkaset metrów dalej, przy leśnej promenadzie, dochodzimy do Źródełka Miłości.

Idziemy drogą wzdłuż jeziora, aż dojdziemy do opuszczonych domków letniskowych. Skręcamy w lewo w drogę żwirową kierujemy się lekko w górę. Gdy dochodzimy do rozwidlenia drów, kierujemy się w lewo, by następnie dochodząc do asfaltu ponownie skręcić na rozwidleniu w lewo, w dół.

Mijamy Amfiteatr "od góry" i słynny "Festiwalowy Deptak".

Następnie czeka nas wizyta w Mrongoville, w ciągu pół godziny mogą Państwo zasmakować Dzikiego Zachodu!

Po zwiedzeniu Mrongoville mijamy miasteczko i kierujemy się w stronę widocznej obwodnicy. Dochodzimy do szosy, kierujemy się w prawo w górę.

Na wzniesieniu, za zakrętem z tabliczką końca miasta, skręcamy w lewo w szeroką drogę leśną. Idziemy wzdłuz malych stawów malowniczo położonych w lesie. Droga prowadzi w dół. Docieramy do j. Czarnego. Szlak prowadzi w prawo.

Idziemy ścieżką kilkadziesiąt metrów wzdłuż wschodniego brzegu, aż dojdziemy do małego strumyczka wpływającego do jeziora Czarnego. Za strumykiem droga odchodzi lekko w górę w prawo. Po kilku metrach dochodzimy do niewielkiego leśnego skrzyżowania, kierujemy się prosto w górę i oddalamy się od jeziora. Droga, może trochę porośnięta roślinami, doprowadzi do tzw. Diabelskiego Kamienia. Leży on nad Słowiczym Wąwozem, na wzgórzu powyżej miejsca, gdzie łączą się dwa strumienie.

Trasa spacerowa w formacie dźwiękowym!

- cz. I - Informacje ogólne o Mrągowie

- cz. II - Od Mrągowskiej Syrenki do j. Magistrackiego

- cz. III - Od Parku Sikorskiego do Centrum Mrągowa

- cz. IV - Zabytkowe Centrum Mrągowa

- cz. V - Plac Jana Pawła II

- cz. VI - Mrągowskie kościoły

- cz. VII - Budynek Urzędu Miejskiego, Starostwa i Gminy

- cz. VIII - Mrągowska Wąskotorówka

- cz. IX - Jezioro Czos

- cz. X - Legenda o herbie Mrągowa

- cz. XI - Legenda o Zaczarowanej Jesionie i Jeziorze Czos