SPIS TREŚCI

Informacje ogólne
Informacje szczegółowe
Galeria
Atrakcje w pobliżu
Noclegi w pobliżu

 

ARTYKUŁ SMAKI WARMII I MAZUR

⇒ Informacje ogólne

Dawne gospodarstwo wiejskie miało charakter samowystarczalny - meble i sprzęty domowe, odzież, a przede wszystkim żywność, były efektem pracy własnych rąk. Hodowano więc drób, który dostarczał mięsa, jaj, pierza; bydło i kozy dające mięso i mleko przetwarzane później na masło, sery i śmietanę; trzodę chlewną na mięso i skóry; owce na mięso i wełnę. Uprawiano len i konopie, warzywa i drzewa owocowe. Wykorzystywano także płody pól, lasów, jezior i rzek. Zbierano jagody, borówki, maliny, jeżyny, żurawiny, grzyby, zioła lecznicze i przyprawowe.

⇒ Informacje szczegółowe

Najstarsza kuchnia to otwarte palenisko-ognisko rozpalane wewnątrz domu. Dym z ogniska w takiej "kurnej" chacie unosił się w górę i wydostawał na zewnątrz szczelinami w poszyciu dachowym. Później budowano tzw.  czarne kuchnie. W centralnej częsci budynku znajdował

się murowany komin, do którego wchodziło się drzwiami z sieni. Wewnątrz, na wylepionej gliną lub wybrukowanej posadzce były ustawiane żelazne trójnogi, pod którymi rozpalano ogień. Na trójnogach stawiano żeliwne garnki - "koproki", patelnie i inne naczynia służące do gotowania. W kominie wędzono też mięso i kiełbasę, zawieszając je na drągu ustawionym pionowo.

W połowie XIX wieku władze administracyjne wydały zakaz używania "czarnych kuchni", ponieważ posługiwanie się otwartym ogniem w drewnianej, poszytej trzciną chałupie powodowało liczne pożary, niebezpieczne zwłaszcza we wsiach o zwartej zabudowie. Zakaz ten spowodował konieczność przebudowy wnętrza domu. Najprostszy sposób polegał na zamknięciu "czarnej kuchni", która stawała się przewodem kominowym. Wokół, w poszczególnych pomieszczeniach, ustawiano piece grzewcze, a w jednej z izb urządzano kuchnię "białą", z płytą kuchenną z kafli lub cegieł wyposażoną w metalową płytę z fajerkami - pierścionkami zasłaniającymi otwory na garnki znajdujące się w płycie. Zmieniając liczbę fajerek, można było regulować szybkość gotowania. Czasem oprócz "białej kuchni" użytkowano "czarną kuchnię". W "Białej kuchni" przygotowywano posiłki dla ludzi, w "czarnej kuchni" zaś karmę dla zwierząt hodowlanych oraz pieczono chleb w ustawionym tam specjalnie do tego celu piecu. Inny sposób przebudowy polegał na przesunięciu ścian "czarnej kuchni" tak, aby zyskała okno. Działo się to zwykle kosztem sieni. W górnej częsci komina, dostępnej od strychu, lokalizowano wtedy wędzarnię.

Wspólną charakterystyczną cechą stanowiącą o walorach smakowych i aromatycznych kuchni staropolskiej i regionalnych było stosowanie wielu przypraw oraz świeżych i suszonych ziół, takich jak np.: jałowiec, majeranek, szałwia, kminek, rozmaryn, bazylia, lubczyk, tymianek, estragon, marzanna.

Potrawy poszczególnych regionów kraju różnią się między sobą. Na przykład rejon podhalański charakteryzuje się potrawami mącznymi – kluski, placki z mąki, kołacze, a także potrawami z baraniny; region śląski tłustymi zupami na mięsie wołowym, potrawami mięsnymi w sosach; region warmińsko-mazurski – potrawami z ryb i ziemniaków.

Turystów odwiedzających nasz region z pewnością przyciągnie oprócz piękna tej ziemi, dobra regionalna kuchnia.

Regionalne Dziedzictwo Kulinarne jest ideą promującą produkcję i sprzedaż lokalnej i regionalnej żywności. Do Europejskiej Sieci Regionalnego Dziedzictwa Kulinarnego należą regiony z różnych części Europy realizujące działania, które mają na celu promocję i poprawę jakości regionalnej żywności oraz wzmocnienie regionalnej tożsamości. Ważne jest również promowanie rozwoju żywności, do produkcji której wykorzystywane są lokalne zasoby surowcowe.

Europejska sieć Regionalnego Dziedzictwa Kulinarnego sprawia, że zwiększa się dostępność  lokalnych i regionalnych specjalności kulinarnych. Sklepy i restauracje opatrzone logo Regionalnego Dziedzictwa Kulinarnego oferują lokalne i regionalne produkty i potrawy, które podtrzymują i rozpowszechniają lokalne zwyczaje oraz promują regionalną, tradycyjną kulturę jedzenia.

W obrębie każdego regionu istnieje regionalna sieć zrzeszająca producentów uczestniczących w sieci. Członkami Europejskiej Sieci Regionalnego Dziedzictwa Kulinarnego w regionach są wybrane gospodarstwa, producenci, zakłady przetwórstwa żywności i restauracje podkreślające swoje powiązania z regionem. Producenci muszą spełniać kryteria dla produktów i potraw uznanych za żywność lokalnego pochodzenia.

W powiecie mrągowskim warte polecenia Przedsiębiorstwa w sieci Dziedzictwo Kulinarne Warmia Mazury Powiśle są m.in.:

1.  Gospodarstwo rolne "Mazurskie Smaki", Marcinkowo
2. 
Piekarnia - Przedsiębiorstwo Usługowo-Handlowe "Diana", Piecki
3.  Dystrybucja Ryb w Mrągowie, Artur Deptuła
4. 
Gospodarstwo Rybackie "Mrągowo"
5. 
Gospodarstwo Rybackie "Mikołajki"
6. 
Hotel Amax ***, Mikołajki
7. 
Ranczo Frontiera, Warpuny

Zobacz także: Tradycje kulinarne na Warmii i Mazurach

i  Regionalne smaki w restauracjach Ziemi Mrągowskiej


Źródła:

www.euromazury.pl

"Warmiacy i Mazurzy", praca zbiorowa pod redakcją Bogumiła Kuźniewskiego
 

"Kuchnia polska. Potrawy regionalne" Hanna Szymanderska  

"Nasze domowe, stare i nowe... Przepisy kulinarne zebrane na Warmii i Mazurach" Teresa Zaworska, Warmińsko-Mazurski Ośrodek Doradztwa Rolniczego w Olsztynie

 

⇒ Galeria

Staśkowa Chata w Mojtynach

 

Sery owcze na Ranczu Frontiera

 

⇒ Atrakcje w pobliżu

Mrągowo

Mikołajki

Szlaki piesze

Szlaki rowerowe

Szlaki samochodowe

⇒ Nocleg w pobliżu

Mrągowo

Kosewo

Młynowo

Piecki

Marcinkowo