Powierzchnia jeziora wynosi 782 ha, długość 12,5 km, szerokość 1,8 km, średnia głębokość jeziora wynosi ok. 14 m, a największa głębia 50,8 m znajduje się w pobliżu Skorupek. Jezioro wypełnia część 35–kilometrowej rynny jeziornej rozciągającej się od Rynu do Rucianego. Jest to najgłębsze jezioro na szlaku Wielkich Jezior Mazurskich, typu sielawowego. Takie jeziora charakteryzują się dużą głębokością, twardym dnem, piaszczystymi brzegami porośnięte są skąpą roślinnością oraz znaczną przejrzystością wody. Często traktuje się je jako jedno z Jeziorem Ryńskim, chociaż oficjalnie jezioro rozciąga się od Mikołajek na południu do Półwyspu Mrówki na północy. Szlak Wielkich Jezior Mazurskich po ośmiu kilometrach rozwidla się. Droga na północ prowadzi do Rynu, a na wschód kanałami w stronę Giżycka. Amatorzy wędkarstwa złowią tutaj: szczupaka, płoć, leszcza, okonia, węgorza, miętusa, lina.

Zbiornik jest w znacznym stopniu zasilany wodami dopływającymi bezpośrednio z Jeziora Ryńskiego, a także Kanałem Tałckim od strony jezior Niegocin-Jagodne-Szymon-Tałtowisko. Akwen posiada również siedem mniejszych dopływów rowami melioracyjnymi oraz połączenie z jeziorami: Jorzec i Miałkie. Litoral, czyli strefa zbiornika wodnego przylegająca do brzegu, charakteryzuje się najlepszymi warunkami życia w wodach zespołu Ryńskie-Tałty (dużo światła, tlenu, mniejsze zasolenie, urozmaicona rzeźba dna). Strefa ta zajmuje 14% powierzchni jezior, z tego połowę zajmują rośliny zanurzone, m.in. ramienice i rdestnice. W zlewni występują gleby bielicowe i brunatne. Brzeg jeziora w przeważającej części jest wysoki i pagórkowaty. Od szeregu lat obserwuje się bardziej zaawansowaną degradację plosa południowego, usytuowanego w rejonie Mikołajek. Plosy to odcinki pomiędzy bystrzami o większej głębokości, wyścielone drobniejszym materiałem, charakteryzujące się niższymi prędkościami przepływu niż te, jakie występują na bystrzach.

Jezioro Tałty aż po same Mikołajki ma bardzo malownicze wysokie brzegi. Wzdłuż wschodniego brzegu jeziora, między Skorupkami a Mikołajkami, rozbudowała się długa, typowa wieś mazurska Tałty. Dała ona nazwę dwu jeziorom (Tałty i Tałtowisko) oraz obszernym bagnom. Na zachodnim brzegu jeziora od strony Mikołajek położona jest wieś Stare Sady, a dalej Jora Wielka. Jezioro jest najwęższe od strony Mikołajek.

Z ciekawych miejsc wyróżnić należy Półwysep i Zatokę Modliszek. Nazwa Półwyspu i Zatoki pochodzi od występujących tutaj rzadkich w Polsce owadów. Modliszki swoją nazwę zawdzięczają pozie, przypominającej osobę ze złożonymi do modlitwy rękoma. Modliszki są drapieżne, czasem występuje kanibalizm. Nie jest jednak prawdą popularny mit, zgodnie, z którym każda kopulacja kończy się zjedzeniem samca przez samicę. Takie zdarzenie zachodzi tylko w 5 do 30% przypadków. Półwysep Modliszek, z kąpieliskiem, to wygodne miejsce do postoju dla żeglarzy, choć dość płytkie.

Hotel Gołębiewski w Mikołajkach położony jest tuż nad brzegiem jeziora Tałty. Hotel jest wspaniałym miejscem do wypoczynku zarówno w sezonie letnim jak i zimą. Można znaleźć w nim miejsce na romantyczną kolację przy świecach i aktywny wypoczynek w rodzinnym gronie. W hotelu znajdują się restauracje serwujące kuchnię regionalną jak i międzynarodową oraz kawiarnie, oberżę u Markiza, tawernę nad Tałtami oraz dla nocnych Marków klub nocny. W obiekcie można również skorzystać z szerokiej oferty studia zdrowia i urody Spa Gołębiewski. Ciekawą atrakcją dla dzieci i nie tylko jest największy basen w województwie: Park Wodny Tropikana.