Kościół ewangelicki w Mikołajkach

SPIS TREŚCI

Informacje ogólne
Położenie
Informacje szczegółowe
Historia
Galeria
Cennik
Kontakt
Atrakcje w pobliżu

ARTYKUŁ KOŚCIÓŁ EWANGELICKI W MIKOŁAJKACH

Klasycystyczny kościół ewangelicko-augsburski pw. Świętej Trójcy w Mikołajkach został wzniesiony w latach 1841-1842 według projektu światowej sławy architekta Karola Fryderyka Schinkla. Przy kościele znajduje się interesujące Muzeum Reformacji Polskiej.

⇒ Położenie

Kościół ewangelickiw Mikołajkach położony jest na Placu Kościelnym, niedaleko przystanku autobusowego.

⇒ Informacje szczegółowe

Przy kościele znajduje się Muzeum Reformacji Polskiej, założone w 1973 roku przez księdza Władysława Pilcha – Pilchowskiego (1913-2008), proboszcza parafii luterańskiej w Mikołajkach. Jest to jedna z dwóch tego typu placówek w Polsce. Muzeum posiada cenny zbiór zabytków piśmiennictwa i drukarstwa polskiego na Mazurach sprzed 1945 roku. Muzeum zapewnia przewodnika (również w języku niemieckim). Wiosną i latem czynne jest od 9.00 do 17.00. Zwiedzający proszeni są o złożenie ofiary na funkcjonowanie muzeum.

Przeczytaj: Cmentarze w Mikołajkach

⇒ Historia

Najstarsza informacja o Mikołajkach jako o wsi kościelnej pochodzi z 1444 roku. Nazwa miasta wiąże się z patronem kaplicy pod wezwaniem Św. Mikołaja, która stanęła na terenie osady. Przekazy źródłowe dotyczące Mikołajek zawierają wiele informacji o miejscowych duchownych wyznania ewangelickiego. Pierwszy pastor ewangelicki pojawił się w Mikołajkach prawdopodobnie w I połowie XVI wieku. W obecnym kościele ewangelickim w Mikołajkach znajduje się portret pastora Andrzeja Kowalewskiego, który sprawował swą kościelną funkcję na przełomie XVII i XVIII wieku i zyskał sobie przydomek pruskiego Hioba. Zlecił wykonanie dwóch dzwonów, jak również pomalowanie wnętrza kościoła.

Z powodu epidemii dżumy na początku XVIII wieku mikołajski kościół został zamknięty, a schorowany pastor Kowalewski przeniósł się do wsi Tałty, a następnie do Faszczy. Po wygaśnięciu epidemii wrócił do Mikołajek. Syn pastora, Celestyn zlecił po śmierci ojca w 1725 zawiesić w kościele w Mikołajkach jego portret oraz polsko-niemiecką tablicę nagrobną. Jego zasługą było też nadanie nowego wystroju kościelnemu ołtarzowi oraz przekazanie zegara wieżowego, ofiarowanego i wykonanego przez Albrechta Somasko (Siemaszko) z Woźnic. W 1749 roku spłonęła plebania ewangelicka, którą odbudowano w 1755 roku. W XVIII wieku kościół otrzymał nowe organy wykonane przez organmistrza Ungefunga z Ełku. W 1821 roku spłonęła połowa kościelnej wieży. W latach 30 XVIII wieku ówczesny pastor Skupch postanowił przebudować grożący zawaleniem kościół. Od 1834 ściągano potrójną dziesięcinę kościelną, aby zgromadzić potrzebne na ten cel fundusze. W 1839 roku kościół został zamknięty, a nabożeństwa przeniesiono do stodoły. Stary kościół został rozebrany, a zwłoki, pogrzebane na jego terenie, ekshumowane. Budowę nowej świątyni według projektu Schinkla rozpoczęto w 1841 roku. Kierownikiem budowy był Ferner, cieślą Kalchert z Ełku, natomiast obowiązki mistrza murarskiego pełnił Reich z Węgorzewa, mistrza szklarskiego Casimir, a mistrza stolarskiego Glaubnitz.

We wnętrzu tej klasycystycznej budowli można podziwiać sklepienie kolebkowe z kasetonami, drewniane empory i umieszczone nad wejściem organy autorstwa organmistrza Scherweita z Ełku. Po obu stronach prezbiterium znajdują się dwa cenne portrety miejscowych pastorów – m.in. wspomnianego Andrzeja Kowalewskiego. Ściany świątyni zdobią XVII- i XIX-wieczne obrazy i tablice pamiątkowe. W skarbcu kościoła przechowywany jest zabytkowy kielich mszalny z 1772 roku. Wieża zegarowa została ukończona w 1880 roku. W 1842 roku kościół został poświęcony. 11 listopada zostało odprawione nabożeństwo inauguracyjne przez generalnego superintendenta Sartoriusa w obecności mrągowskiego starosty i miejscowych duchownych. W 1864 roku na 2276 mieszkańców Mikołajek 2204 było ewangelikami. W 1914 roku w kościele powypadały wszystkie szyby w wyniku eksplozji, kiedy to wojska rosyjskie wysadziły w powietrze dwa mosty w mieście. Przed drugą wojną światową zaczęto nocą podświetlać m.in. kościelną wieżę.

⇒ Galeria