W sercu Olsztyna, w Muzeum Warmii i Mazur, znajduje się niezwykły skarb – kolekcja warmińskich i mazurskich tkanin ludowych sprzed 1945 roku. To nie tylko zbiór dawnych materiałów, lecz także opowieść o historii, tradycji i codziennym życiu mieszkańców regionu, w którym przez wieki splatały się różne kultury i wpływy.
Dziedzictwo utkane z historii
Zbiory etnograficzne Muzeum Warmii i Mazur stanowią wyjątkowe świadectwo bogactwa kultury ludowej regionu. Wśród nich znajdują się przedmioty, które odzwierciedlają złożone dzieje Warmii i Mazur – od największej w regionie kolekcji kafli mazurskich, przez rzeźbę ludową i warmińskie czepce, po meble i tkaniny. Każdy z tych obiektów jest nośnikiem pamięci o dawnych mieszkańcach, ich codzienności, pracy i estetyce.
Tkaniny zajmują w tej kolekcji szczególne miejsce. Choć dziś wydają się czymś oczywistym i powszechnym, dawniej były efektem żmudnej, ręcznej pracy. Osnowa i wątek – dwa podstawowe elementy tkaniny – łączyły się dzięki umiejętnościom i cierpliwości rzemieślników, którzy tworzyli nie tylko przedmioty użytkowe, ale prawdziwe dzieła sztuki.
Od codzienności do sztuki
W przeszłości tkaniny towarzyszyły człowiekowi od narodzin aż po śmierć. Były obecne w codziennym życiu – w ubraniach, pościeli, obrusach – ale także w chwilach uroczystych, jako elementy strojów odświętnych czy dekoracji wnętrz. Każdy wzór, kolor i splot miał swoje znaczenie, a sposób wykonania odzwierciedlał lokalne tradycje i dostępne materiały.
Współcześnie, w dobie masowej produkcji, tkaniny utraciły część swojego dawnego znaczenia. Ich wytwarzanie nie wymaga już wysiłku ani refleksji, a wzory i kolory powstają w zautomatyzowanych procesach. Tym bardziej warto docenić dawne rękodzieło – pełne precyzji, pasji i artystycznego wyczucia.
Publikacja o tkaninach Warmii i Mazur
Efektem ponad dwuletnich badań nad dawnymi tkaninami regionu jest publikacja „Warmińskie i mazurskie tkaniny ludowe w zbiorach Muzeum Warmii i Mazur”. Opracowanie to prezentuje najstarsze i najciekawsze przykłady tkanin powstałych przed 1945 rokiem, ukazując ich różnorodność, techniki wykonania oraz kontekst kulturowy. To nie tylko katalog muzealnych eksponatów, ale także opowieść o ludziach, którzy je tworzyli – o ich wrażliwości, potrzebach i codziennym życiu.
Publikacja stanowi cenne źródło wiedzy dla badaczy, miłośników historii regionu oraz wszystkich, którzy chcą lepiej zrozumieć, jak bogata i złożona jest tradycja Warmii i Mazur.
Pobierz publikację: https://m.wmwm.pl/2022/12/orig/warm-mazur-tkaniny-ludowe-8-mb-8125.pdf
Zdjęcia pochodzą z publikacji „Warmińskie i mazurskie tkaniny ludowe w zbiorach Muzeum Warmii i Mazur”
