SPIS TREŚCI

Informacje ogólne
Położenie
Informacje szczegółowe
Atrakcje w pobliżu
Noclegi w pobliżu

 

ARTYKUŁ SZLAK MAZURSKI

⇒ Informacje ogólne

Rodzaj szlaku: samochodowy
Autor: Marian Jurak, Sabina Białobrzeska
Komentarze: Warto wspomnieć o 60 metrowej wierzy kościoła w Reszlu usadowionym na wzgórzu morenowym 130 m n.p.m., z której rozlega się widok na dawną granicę Warmii.

Szlak ułatwia poznanie regionu na wschód od Olsztyna. Na trasie ciekawe zabytki oraz interesująca przyroda, lasy, jeziora, dużo miejsc do wypoczynku.

⇒ Położenie

Trasa: Olsztyn - Barczewo - Biskupiec - Reszel - Św. Lipka - Kętrzyn - Gierłoż - Węgorzewo - Gołdap - Olecko - Ełk - Orzysz - Pisz - Ruciane - Nida - Szczytno - Pasym - Olsztyn
Długość trasy: 445 km

⇒ Informacje szczegółowe

1 - kilometry liczone od początku szlaku
2 - kilometry liczone od końca szlaku

km1 km2 opis  Zdjęcia
0.00 445.00 Olsztyn - początek/koniec szlaku.  
16.00 429.00 Barczewo - miasto na Warmii nad rzeką Pisą, na Poj. Olsztyńskim, prawa miejskie uzyskało w 1364 r. Zabytki: gotycki kościół parafialny z XIV w., gotycki klasztorny kościół św. Andrzeja (wewnątrz renesansowy nagrobek kard. Andrzeja Batorego), na rynku ratusz z XIX w. W Barczewie urodził się Feliks Nowowiejski, kompozytor, twórca m.in. pieśni „Rota”. W domu Nowowiejskich muzeum biograficzne.  
40.00 405.00 Biskupiec - miasto warmińskie na Poj. Olsztyńskim, lokalny ośrodek administracyjny.  
60.00 385.00 Łężany - wieś nad jez. Legińskim. W parku neobarokowy pałac z pocz. XX w.
70.00 375.00 Reszel - miasto na Warmii, prawa miejskie uzyskało w 1337 r. Nad miastem góruje gotycki zamek biskupów warmińskich z XIV w. Zachował się średniowieczny układ ulic miasta, duże fragmenty murów obronnych, gotycki most nad głębokim jarem rzeki Izery, gotycki kościół parafialny, zabudowania dawnego klasztoru jezuitów z barokowym kościołem, zabytkowe kamienice. Z wieży zamku rozległa panorama okolicy.

 

76.00 369.00 Św. Lipka - wieś położona na przesmyku między jeziorami - słynie z barokowego kościoła i klasztoru jezuitów. Tradycja religijna tego miejsca sięga XIV wieku. Obecna świątynia powstała w latach 1687–1693 i jest dziełem Tyrolczyka Jerzego Ertly zamieszkałego w Wilnie. Wnętrze trójnawowej bazyliki pokryte freskami pędzla Macieja Meyera, drzewo lipowe wewnątrz nawiązuje do podania o początkach kultu religijnego, trzykondygnacyjny ołtarz główny z ciekawym tabernakulum, w ołtarzu obraz Najświętszej Marii Panny z 1640 r. pędzla Bartłomieja Pensa, barokowe organy z pocz. XVIII w. wykonała firma J. J. Mozengela z Królewca. W szkole muzycznej w Św. Lipce kształcił się Feliks Nowowiejski. W sezonie w kościele odbywają się koncerty organowe.

 

89.00 356.00 Kętrzyn - miasto powiatowe na Mazurach na granicy Krainy Wlk. Jezior Mazurskich. Prawa miejskie uzyskało w 1357 r. Z potężnych urządzeń obronnych, powstałych w XIV w., pozostały do dziś fragmenty murów, a także gotycki kościół i zamek krzyżacki (obecnie muzeum). Warto zwrócić uwagę na zabytki: neogotyckie - lożę masońską przy rondzie i kościół oraz na eklektyczny ratusz z końca XIX w. Kętrzyn jest miastem przemysłowym ze znanymi zakładami odzieżowymi, elektrotechnicznymi i spożywczymi.

 

98.00 347.00 Gierłoż - wojenna kwatera Hitlera - powstała w latach 1940–1944 na obszarze około 2,5 km2 - nosiła kryptonim Wilczy Szaniec. W lesie ruiny około 80 bunkrów. 20 lipca 1944 r. płk. C. von Staufenberg dokonał tu nieudanego zamachu na Adolfa Hitlera. Zwiedzanie kwatery po wyznaczonych szlakach. Od niedawna we wsi Gierłoż istnieje Park Miniatur Zabytków Warmii i Mazur.

 

 

118.00 327.00 Mamerki - w pobliżu nieukończonego Kanału Mazurskiego (miał łączyć jez. Mamry z rzeką Łyną) udostępniona do zwiedzania grupa bunkrów z II wojny światowej, siedziba niemieckiego dowództwa wojsk lądowych.  
124.00  321.00 Węgorzewo - miasto powiatowe na Mazurach w płn. części Krainy Wlk. Jezior Mazurskich. Od XIV w. stał tu zamek krzyżacki. Osada z nim związana uzyskała prawa miejskie dopiero w 1571 r. Wśród zabytków zamek krzyżacki i późnogotycki kościół parafialny z pocz. XVII w. Najwybitniejszym mieszkańcem był urodzony tu i mieszkający do śmierci wybitny europejski przyrodnik, pastor Jerzy Andrzej Helwing.  
156.00 289.00 Rapa - przed wsią, po wschodniej stronie szosy, piramida z pocz. XIX w. – grobowiec rodu Fahrenheidów, właścicieli majątku Bejnuny (dziś po stronie rosyjskiej).

 

184.00 261.00 Gołdap - uzdrowisko, miasto powiatowe na Mazurach na skraju Wzgórz Szeskich. Powstało w połowie XVI w., ale ustabilizowany rozwój zaczął się dopiero w XIX w., gdy ulokowano tu siedzibę powiatu. Dziś jest to ośrodek turystyczny z wyciągami narciarskimi, kolejką linową i torem saneczkowym na Gołdapskiej Górze. Dzielnica sanatoryjna znajduje się nad jez. Gołdapskim. Całodobowe przejście graniczne z Rosją. Na wschód od miasta lasy Puszczy Rominckiej.

 

185.00 260.00 Trasa boczna: 26 km, Stańczyki - mosty kolejowe nad rzeką Błędzianką są atrakcją ze względu na walory krajobrazowe. Powstały w latach 20 ub. wieku na linii lokalnej wzdłuż granicy. Użytkowany do 1945 r. był tylko jeden z nich. Dziennie jeździło tędy pięć par pociągów osobowych. 42 km - za wsią Żytkiejmy trójstyk granic zaznaczony betonowym znakiem. Schodzą się tu granice państwowe Polski, Rosji i Litwy oraz granica woj. warmińsko-mazurskiego i podlaskiego.

 

227.00 218.00 Olecko - miasto powiatowe na Mazurach na Poj. Ełckim. Powstało przy istniejącym zameczku - w 1560 r., na mocy decyzji księcia Albrechta Hohenzollerna w rezultacie spotkania z Zygmuntem Augustem, który po drugiej stronie granicy założył miasto Augustów. Położenie nad jeziorem sprzyja rozwojowi turystyki. W Olecku ma swą siedzibę wyższa uczelnia „Wszechnica Mazurska”.  
234.00 211.00 Wieliczki - wieś mazurska z barokowym kościołem modrzewiowym z 1667 r. (najstarszym drewnianym kościołem w regionie).  
262.00 183.00 Ełk - miasto powiatowe na Mazurach, na Poj. Ełckim. Trzecie co do wielkości w województwie ok. 60 tys. m2. Ważny ośrodek przemysłowy i węzeł komunikacyjny, malowniczo położone nad jeziorami. Prawa miejskie uzyskało w 1435 r. Powstało przy zamku krzyżackim, którego ruiny widoczne są dziś nad jeziorem. W 1546 r. założono tu pierwszą szkołę średnią na Mazurach, przygotowująca do studiów na Albertynie w Królewcu. Intensywny rozwój miasto zawdzięcza usytuowaniu w nim (w XIX w.) dużego węzła kolejowego. Dziś atrakcją turystyczną jest też zabytkowa kolejka wąskotorowa i istniejące przy niej małe muzeum. W Ełku znajduje się najwyższa w Polsce figura (5 m) - pomnik papieża Jana Pawła II.


282.00 163.00 Ogródek - mieszkał tu Michał Kajka, mazurski poeta ludowy. W jego domu znajduje się małe muzeum.  
298.00 147.00 Orzysz - miasto na Mazurach na granicy Krainy Wielkich Jezior. Prawa miejskie uzyskało w 1725 r. Kilka obiektów zabytkowych, wśród nich kościół parafialny.  
305.00 140.00 Nowe Guty - wieś letniskowa malowniczo położona na brzegu jez. Śniardwy. Możliwość bezpiecznego wypoczynku nad wodą (płytkie kąpielisko sięgające kilkaset metrów w jezioro).  
320.00 125.00 Pisz - miasto powiatowe na Mazurach na Równinie Mazurskiej. Osada przy zamku krzyżackim powstała w XIV w. Prawa miejskie uzyskała dopiero w 1645 r. W bezpośredniej bliskości miasta znajdują się lasy Puszczy Piskiej. W ratuszu muzeum regionalne. Niedaleko od rynku zabytkowy kościół z XIX w o szachulcowej konstrukcji. Przystań statków na rzece Pisie.

 

335.00 110.00 Ruciane-Nida - najmłodsze miasto w regionie, prawa miejskie uzyskało w 1966 r. Miejscowość letniskowa w Puszczy Piskiej, nad jeziorami. Liczne pensjonaty i hotele w mieście i okolicy. Port jachtowy i pasażerski. Ok. 8 km na płd.-zach. nad jez. Nidzkim - leśniczówka Pranie, muzeum K. I. Gałczyńskiego.  
343.00 102.00 Wojnowo - wieś na wielkiej polanie w Puszczy Piskiej założona przez Filiponów. Wart uwagi klasztor żeński Filiponów i cerkiew prawosławna z II poł. XIX w. W pobliżu przepływa rzeka Krutynia. Niedaleko Ukta, wieś nad rzeką Krutynią.

 

350.00 95.00 Zjazd z szosy w prawo na drogę gruntową (ok. 2 km) do Kadzidłowa. Mieści się tu Park Dzikich Zwierząt.  
354.00 91.00 Krutyń - wieś letniskowa nad rzeką Krutynią. Wiele możliwości spacerów po Puszczy Piskiej znakowanymi szlakami, przejażdżki łodziami po rzece. Małe muzeum przyrodnicze przy dyrekcji Mazurskiego Parku Krajobrazowego.

 

361.00 84.00 Zgon - wieś letniskowa na południowym brzegu jez. Mokrego (8,4 km). Punkt wyjścia do spacerów Puszczą Piską znakowanymi szlakami pieszymi.  
371.00 74.00 Spychowo (do 1960 r. Pupy) - wieś letniskowa w Puszczy Piskiej na szlaku spływu Krutynią.  
399.00 46.00

Szczytno - miasto powiatowe na Mazurach (rodzinne miasto Krzysztofa Klenczona, gitarzysty i wokalisty Czerwonych Gitar), na granicy Poj. Olsztyńskiego. Osada z zamkiem krzyżackim istniała tu od XIV w., ale prawa miejskie uzyskała dopiero w 1732 r. W XIX i XX w. ośrodek polskiego życia narodowego na Mazurach. W ratuszu znajduje się Muzeum Mazurskie. Można w nim obejrzeć m.in. kolekcję malowanych kafli piecowych. Latem udostępniona jest wieża widokowa.

Ruiny zamku krzyżackiego obok muzeum.

 
416.00 29.00 Pasym - miasto na Mazurach, na Poj. Olsztyńskim, malowniczo położone na półwyspie jeziora Kalwa. Prawa miejskie uzyskało w 1386 r. Zabytki: gotycki kościół ewangelicki z XV w. z wysokiej klasy organami, neogotycki ratusz z poł. XIX w., fragmenty murów miejskich.  
418.00 27.00 Pasym, stacja PKP, w pobliżu ośrodki nad jez. Kalwa.  
445.00 0.00 Olsztyn - koniec/początek szlaku  

 

 

⇒ Atrakcje w pobliżu

Mrągowo

Pałac w Łężanach

Zamek w Reszlu

Sanktuarium w Świętej Lipce

Zamek w Kętrzynie

Wilczy Szaniec w Gierłoży

Park Miniatur Warmii i Mazur

Bunkry w Mamerkach

Piramida w Rapie

Leśniczówka Pranie

Klasztor w Wojnowie

Park Dzikich Zwierząt w Kadzidłowie

Puszcza Piska

Muzeum przyrodnicze w Krutyni

⇒ Nocleg w pobliżu

Mrągowo

Krutyń

Zgon