Informacje ogólne
Położenie
Informacje szczegółowe
Historia
Atrakcje w pobliżu
Noclegi w pobliżu
ARTYKUŁ SZLAK WIELKICH JEZIOR MAZURSKICH
Rodzaj szlaku: samochodowy
Autor: Marian Jurak, Sabina Białobrzeska. Mrągowskie Centrum Informacji Turystycznej uzupełniło informacje w opisie atrakcji trasy.
Ludzie czasem nazywają naszą krainę Mazurskim Morzem, czasem Krainą Tysiąca Jezior, najczęściej zaś Mazurami. Jest trochę prawdy w pierwszym określeniu, przed wiekami bowiem cała dolina była zalana wodą. Najpierw zaczęły się z niej wyłaniać wyspy, półwyspy, a wreszcie całe „kontynenty” mazurskie, które szybko brała we władanie puszcza.
Szlak Wielkich Jezior Mazurskich jest najpopularniejszym i najpiękniejszym szlakiem żeglugowym północno-wschodniej części Polski. Tak rozległego ciągu jezior, umożliwiającego uprawianie wszystkich rodzajów turystyki wodnej, a równocześnie tak urozmaiconego, nie ma w żadnym z państw Europy. Jest to obszar wyjątkowy zarówno w skali całego kraju, jak i naszego kontynentu – niezwykle bogaty pod względem przyrodniczym, pełen historycznych zabytków oraz uwielbiany przez miłośników sportów wodnych, wędkarstwa i letników. Wielkie Jeziora Mazurskie słyną z niezliczonych siedlisk rzadkich ptaków m.in. takich jak kormoran, perkoz dwuczuby, łyska, czapla, łabędź niemy, bocian czarny, kania czarna, orzeł przedni i bielik. Wędrowcy spotykają na swojej drodze wydrę, bobra, żółwia błotnego, łosia oraz wiele gatunków nietoperzy i kolorowych ważek. Szczególną atrakcją na przełomie września i października są rykowiska jeleni. Ważną rolę w gospodarce regionu odgrywa rybołówstwo, przede wszystkim jednak turystyka i sporty wodne. Głównymi ośrodkami są: Giżycko, Mikołajki, Pisz oraz Węgorzewo. Znajduje się tu szereg rezerwatów przyrody jak np. największy i najstarszy w regionie: Mazurski Park Krajobrazowy.
Główny szlak Wielkich Jezior Mazurskich zaczyna się na jeziorze Brzozolasek w pobliżu miasta Pisz, natomiast kończy się na kanale w Węgorzewie. Długość szlaku w lini prostej wynosi 111 km. Ze względu na dużą ilość jezior, na których panuje olbrzymi ruch jest to szlak trudny, raczej dla zaawansowanych, natomiast właściwie nieuciążliwy. Na brzegach jest duża ilość dobrych miejsc biwakowych. Na przebycie szlaku trzeba przeznaczyć 7-10 dni.
Na całym Pojezierzu Mazurskim szlak Wielkich Jezior jest zupełnie osobliwym światem, który znają nie tylko mieszkający tu na stałe ludzie, lecz również wodniacy z całej Polski. Dla nich ta kraina to przede wszystkim woda, to różnorodność jezior, z których każde ma swą złą i dobrą sławę, to biwaki, na które wraca się każdego roku, i ciągle na nowo odkrywa zatoki.
W Polsce nie brakuje jezior. Wiele jest cichszych, może nieliczne są piękniejsze niż mazurskie, ale tym, co wyróżnia Wielkie Jeziora spośród innych, nie jest nawet ich obszar, lecz przede wszystkim połączenia, tworzące cały system dróg wodnych.
Trasa: Węgorzewo - Pozezdrze - Kuty - Kruklanki - Giżycko - Ryn - Mrągowo - Mikołajki - Ruciane Nida - Pranie
Długość trasy: 132 km
Kraina Tysiąca Jezior, obejmująca środkową część Pojezierza Mazurskiego, liczy w rzeczywistości niemal 2600 jezior. Jeziora te połączone są kanałami mazurskimi. Środkową część szlaku łączy cały zespół sztucznych kanałów m.in. Kanał Jegliński, Tałcki, Grunwaldzki, Mioduński, Szymoński, Kula, Giżycki, Niegociński, Piękna Góra, Sztynorcki, Węgorzewski, Brożajcki oraz Mazurski. Największą atrakcją turystyczną Krainy Wielkich Jezior są oczywiście jeziora, w tym największe w Polsce Śniardwy (113,8 km²) oraz Mamry (105 km²), a także Niegocin, Orzysz, Łagodne, Tałty.
1 - kilometry liczone od początku szlaku
2 - kilometry liczone od końca szlaku
| km1 | km2 | opis | Zdjęcia |
| 0.00 | 132.00 | Węgorzewo - początek/koniec szlaku. Węgorzewo - miasto powiatowe na Mazurach w płn. części Krainy Wlk. Jezior Mazurskich. Od XIV w. stał tu zamek krzyżacki. Osada z nim związana uzyskała prawa miejskie dopiero w 1571 r Wśród zabytków zamek krzyżacki i późnogotycki kościół parafialny z pocz. XVII w. Najwybitniejszym mieszkańcem był urodzony tu i mieszkający do śmierci wybitny europejski przyrodnik, pastor Jerzy Andrzej Helwing. Muzeum Kultury Ludowej w Węgorzewie mieści się w zabytkowym budynku o charakterze podmiejskiego dworku, który został wzniesiony około 1737 r. W zbiorach znajdują się przedmioty codziennego użytku, sprzęt gospodarczy, tkaniny i odzież, akcesoria obrzędowe, sztuka ludowa... Obok zabytków etnograficznych w swoich zbiorach Muzeum posiada także zabytki historyczne oraz archeologiczne. Na szczególną uwagę zasługuje kolekcja dawnych mazurskich widokówek czy unikalne kafle z XVI–XIX w., pochodzące z badań archeologicznych. |  |
| 6.00 | 126.00 | Ogonki - wieś położona na przesmyku między jeziorami Stręgiel i Świecajty. Około 3 km za wsią, w lesie po wschodniej stronie szosy, bunkry kwatery H. Himmlera z czasów II wojny światowej. | |
| 12.00 | 120.00 | Pozezdrze - wieś gminna. Skrzyżowanie dróg lokalnych. We wsi ciekawy architektonicznie kościół z pocz. XX w. Przy szosie Pozezdrze-Węgorzewo znajduje się „Czarny Szaniec” (Hochwald) – polowa kwatera Heinricha Himmlera – szefa SS. Wszystkie obiekty kwatery zostały zniszczone przez wycofujących się Niemców w styczniu 1945 r. Najlepiej zachował się schron Himmlera o podwójnych ścianach i stropie. | |
| 18.00 | 114.00 | Kuty - wieś nad jez. Czarna Kuta. Zabytkowy kościół gotycki z XVI w. odbudowany w latach 70. Po drodze do Kruklanek jez. Gołdopiwo (8 km2), a nad nim ośrodki wypoczynkowe. | |
| 31.00 | 101.00 | Kruklanki - wieś gminna nad rzeką Sapiną i jez. Gołdopiwo, zabytkowy kościół z XVI w. W odległości ok. 13 km na wschód - Wolisko, w Puszczy Boreckiej, można tu zobaczyć żubry. | |
| 45.00 | 87.00 | Giżycko - miasto powiatowe na Mazurach między jez. Niegocin i Kisajno. Prawa miejskie otrzymało w 1612 roku. Ważny ośrodek turystyki wodnej. Najciekawszym zabytkiem jest Twierdza Boyen z poł. XIX w. Są także: zamek krzyżacki (przebudowany), most obrotowy na Kan. Łuczańskim (obok zamku), kościół ewangelicki z XIX w., krzyż na miejscu śmierci (w 1009 r.) misjonarza św. Brunona. Na domu, w którym urodził się W. Kętrzyński, tablica pamiątkowa. Nad jez. Niegocin port statków pasażerskich. Liczne możliwości uprawiania sportów wodnych. W Giżycku znajduje się także Wieża Ciśnień. Wysokość Wieży to 162 metrów nad poziomem morza. Nad kawiarnią znajduje się taras widokowy, z którego możemy oglądać panoramę Giżycka i okolic. W pozostałej części Wieży utworzone zostało lokalne muzeum. |
|
| 66.00 | 66.00 | Ryn - miasto na Mazurach nad jez. Ryńskim. Nad miastem góruje zamek krzyżacki (obecnie hotel), przez wiele lat siedziba komturstwa. Ryn to obecnie ważny port żeglarski, w okolicy liczne ośrodki wypoczynkowe. W Rynie znajduje się zabytkowy wiatrak holenderski datowany na wiek XIX a dokładniej rok 1873. Został przebudowany w latach 1975-1982. |
|
| 86.00 | 46.00 | Mrągowo - miasto powiatowe na Mazurach na Poj. Mrągowskim. Prawa miejskie uzyskało na pocz. XIX w. Ciekawie położone w dolinie nad jeziorami, co daje możliwość wypoczynku. W ratuszu z XIX w. muzeum. Na wschodnim brzegu jez. Czos amfiteatr, tu odbywają się Piknik Country, Festiwal Kultury Kresowej, Mazurska Noc Kabaretowa. W Mrągowie ponadto Miasteczko westernowe Mrongoville, a na Półwyspie nad j. Czos – Ośrodek narciarski „Góra Czterech Wiatrów”. 12 km w kierunku Olsztyna - Sorkwity, początek spływu kajakowego Krutynią. 19 km na północ klasztor w Św. Lipce. Niedaleko szosy do Mikołajek wsie letniskowe - Kosewo Górne (do zwiedzenia hodowla jeleniowatych), Baranowo, Zełwągi. |
|
| 101.00 | 31.00 | Mikołajki - prawa miejskie uzyskały w 1726 r. Położone w środkowej części Krainy Wlk. Jezior Mazurskich - są portem jachtowym i pasażerskim, węzłem dróg wodnych. N ad miastem góruje wieża kościoła ewangelickiego z XIX w., przy kościele znajduje się Muzeum Reformacji (wśród zbiorów przypominających o wierze dawnych Mazurów m.in. Biblia Polska wydana w Magdeburgu w 1726 r.). W mieście ponadto zabytkowy kirkut (cmentarz żydowski). Warto też odwiedzić Obserwatorium Instytutu Meteorologii i Gospodarki Wodnej. Obserwatorium w Mikołajkach jako pierwsze zarejestrowało skażenie po awarii reaktora w Czarnobylu. W mieście i wokół liczne hotele i pensjonaty. 2 km na wschód - nad jez. Łuknajno – rezerwat łabędzia niemego. Szosa z Mikołajek do Rucianego przecina Puszczę Piską. |
|
| 124.00 | 8.00 | Ruciane-Nida - najmłodsze miasto w regionie, prawa miejskie w 1966 roku. Miejscowość letniskowa w Puszczy Piskiej, nad jeziorami. Liczne pensjonaty i hotele w mieście i okolicy. Port jachtowy i pasażerski. | |
| 132.00 | 0.00 | Pranie - leśniczówka na wysokim brzegu jez. Nidzkiego. Muzeum biograficzne K. I. Gałczyńskiego. |
|
⇒ Historia
Podczas ostatniej fazy zlodowacenia bałtyckiego, która zakończyła się ok. 10 tys. lat temu, cofający się lądolód usypywał położone równoleżnikowo ciągi wzgórz morenowych, zbudowane z glin, żwirów i głazów. W zagłębieniach między wyniesieniami pozostawały wielkie bryły martwego lodu, które wytapiając się pozostawiły misy wytopiskowe. Płynące pod lodem rzeki wypłukały głębokie rynny. Tak powstały jeziora mazurskie, dziś połączone systemem kanałów.
Giżycko (Twierdza Boyen, Wieża Ciśnień)
.jpg){kind=link}
