Wiele filmów, kręconych na Warmii i Mazurach, zasługuje na naszą pamięć ze względu na zapis miejsc, których już nie ma. Zacznijmy chronologiczną podróż do przeszłości. Wymienię tylko najważniejsze jej przystanki.

1961
„Zaduszki” Tadeusza Konwickiego. Zdjęcia plenerowe w Mikołajkach i pobliskim Baranowie. Reżyser wspominał, że wykonawczyni jednej z głównych ról Ewa Krzyżewska miała mały wypadek. Zbiegając z wysokiego brzegu, potknęła się i runęła na twarz kalecząc się okropnie.

1964
„Wilczy bilet” Antoniego Bohdziewicza. Kompletnie zapomniany film olsztyński. Ówczesne kasyno milicyjne na Dąbrowszczaków, ponieważ zbudowane jest w stylu MDM, „grało” ministerstwo w Warszawie. Jak pamięta Tomasz Śrutkowski, zdjęcia powstawały też w nieistniejącej restauracji „Teatralnej” (mieściła się pod oryginalnymi schodami teatru Stefana Jaracza). Scenę wypadku samochodowego kręcono na ostatnim zakręcie do Szczęsnego, obok jeziora Skanda.

1966
„Kochajmy syrenki”, reż. Jan Rutkiewicz. Jak najbardziej film olsztyński. Spora jego sekwencja powstała na plaży miejskiej. Widać ówczesne drewniane zabudowania z nieistniejącymi przebieralniami, toaletami i tzw. patelnią, czyli drewnianym patio. Nocna sekwencja przedstawia zupełnie pusty Plac Świerczewskiego (obecny Targ Rybny) z widocznym neonem „Inki”.

1967
Serial „Stawka większa niż życie”. Zdjęcia na olsztyńskim Starym Mieście — przed budynkiem Dyrekcji Kolejowej (obecnie Urząd Marszałkowski), w olsztyńskim areszcie, nad jeziorem Kortowskim, na dawnym wiadukcie w Dywitach i na lotnisku w Dajtkach. W Olsztynie Stanisław Mikulski skręcił sobie podczas zdjęć lekko obie nogi. Raz wyskakując z pociągu, drugi raz zeskakując z drabiny.

1967
„Dancing w kwaterze Hitlera” Jana Batorego. Obfotografowany Wilczy Szaniec. Podobna do Elizabeth Taylor, grająca główną rolę kobiecą Maja Wodecka, jest obecnie tłumaczką na francuski wierszy swojego męża, poety Adama Zagajewskiego.

1970
„Południk zero” Waldemara Podgórskiego. Podobny temat jak w filmie „Róża” tylko zrobiony… 40 lat wcześniej. Zdjęcia w Pasymiu.

1983
„Jeśli się odnajdziemy” Romana Załuskiego. Zdjęcia w całości powstały w hotelu „Panorama” w Ostródzie i częściowo w Olsztynie (ujęcie z nieistniejącej budki telefonicznej na rogu Dąbrowszczaków i obecnej Piłsudskiego w stronę ratusza, na parterze którego filmowcy zaaranżowali sklep meblowy).

1985
"Chrześniak” Henryka Bielskiego. Opowieść o despotycznym, ale szlachetnym dyrektorze PGR, w tej roli Maciej Góraj, w obsadzie m.in. Franciszek Pieczka, Leon Niemczyk i Bożena Dykiel. Zdjęcia powstały w Ornecie.

1991
„Odjazd”, film i serial TV Magdaleny i Piotra Łazarkiewiczów. Reżyserka jest siostrą Agnieszki Holland. W latach 1977-78 była kierownikiem literackim teatru Stefana Jaracza w Olsztynie. Film o dwóch Mazurkach, matce i córce. Zdjęcia m.in. w Reszlu.

1995
„Król Olch” Volkera Schlöndorffa z rolą Johna Malkovicha. Wielka międzynarodowa koprodukcja francusko-niemiecko-brytyjska z udziałem olsztyńskich statystów, w tym piszącego te słowa, zdjęcia m.in. w łańskich lasach i na zamku w Szymbarku niedaleko Iławy.

1995
„Sukces” serial TV Krzysztofa Grubera. W obsadzie m.in. Magdalena Wójcik, Marek Kondrat, Marcin Kociniak, Henryk Machalica. Zdjęcia w Ornecie.

2000
„Kameleon”, serial i film Janusza Kijowskiego, obecnego dyrektora Teatru Stefana Jaracza w Olsztynie z licznym udziałem aktorów tej sceny. Zdjęcia w Szczytnie, Wielbarku i Pasymiu.

2001
„Dwie miłości”, polsko-niemiecki film TV Mirosława Borka. Zdjęcia okolic olsztyńskiego zamku wraz z hotelem „Pod Zamkiem” i galerią ZPAP.

2004
„Cudownie ocalony” Janusza Zaorskiego z Marcinem Opanią. Lata 60. na Mazurach. Zdjęcia w Pasymiu.

2004
„Stacyjka”, serial TV Radosława Piwowarskiego. W obsadzie m.in. Leon Niemczyk. Zdjęcia w Jezioranach i w Pasłęku.

2008
„Cztery noce z Anną” Jerzego Skolimowskiego. Powrót reżysera do kina po 17 latach. W głównej roli Artur Steranko, aktor Teatru Stefana Jaracza w Olsztynie. Zdjęcia w Pasymiu i Szczytnie.

2009
„Dom nad rozlewiskiem”, serial TV Arka Drabińskiego z Joanną Brodzik w roli głównej. Zdjęcia w Tuławkach i Pasymiu.

2010
„Wenecja” Jana Jakuba Kolskiego. Zdjęcia w Ornecie i w pałacu w Jegławkach, w gminie Srokowo. W obsadzie m.in. Magdalena Cielecka i Agnieszka Grochowska.

2011
„Życie na rozlewiskiem”. Kontynuacja serialu „Dom nad rozlewiskiem”. Zdjęcia koło Ostródy.

2011
"Róża” Wojciecha Smarzowskiego — historia miłości akowca (Marcin Dorociński) do Mazurki (Agata Kulesza). Sceny do filmu powstawały w Ornecie, w Szczytnie, Olsztynie i Pęglitach koło Gietrzwałdu, ale też na warszawskiej Pradze.

2011
„Siła wyższa” serial TVP Wojciecha Adamczyka o zderzeniu obyczajowości chrześcijańskiej i buddyjskiej Plenery: Stoczek Klasztorny niedaleko Ornety. W obsadzie znaleźli się m.in. Anna Dereszowska i Piotr Fronczewski.



Źródło: Gazeta Olsztyńska