Regionalny Szlak Wyznań - Trasa II - Informacja Turystyczna w Mrągowie

SPIS TREŚCI

Informacje ogólne
Położenie
Informacje szczegółowe
Historia
Atrakcje w pobliżu
Noclegi w pobliżu

ARTYKUŁ REGIONALNY SZLAK WYZNAŃ - TRASA II

Rodzaj szlaku: samochodowy
Autor: Ewa Wróbel

Trasa: Mrągowo – Szestno – Wilkowo – Bezławki – Święta Lipka – Robawy – Reszel – Pieckowo – Pudwągi – Kętrzyn – Stara Różanka – Winda – Kiemławki Wielkie – Kąpławki – Drogosze – Barciany - Kosakowo – Srokowo – Leśniewo – Węgielsztyn – Węgorzewo – Kruklanki – Giżycko – Miłki – Rydzewo – Stara Rudówka - Ryn – Mrągowo
Długość trasy: 235 km

⇒ Informacje szczegółowe

1 - kilometry liczone od początku szlaku
2 - kilometry liczone od końca szlaku

km¹	km²	opis	Zdjęcia
0.00	235.00	Mrągowo - kościoły różnych wyznań: - kościół ewangelicko-augsburski z XVIII w. - cerkiew prawosławna, która do 1939 r. była bożnicą żydowską. W bożnicy, oprócz odprawiania obrządków liturgicznych, był chór dla młodzieży dorosłej. Uczono tam również dzieci wiary i prowadzono małą szkółkę języka hebrajskiego, a w latach 30-tych języka idisz. Żydom zezwolono na posiadanie własnego cmentarza na nie zagospodarowanym terenie przylegającym do cmentarza katolickiego. - neogotycki kościół rzymsko-katolicki p.w. św. Wojciecha z 1860 r. - kościół rzymsko–katolicki p.w. bł. Honorata Kożmińskiego - kościół rzymsko–katolicki p.w. Matki Bożej Saletyńskiej - kościół rzymsko–katolicki p.w. św. Rafała Kalinowskiego - kościół zielonoświątkowy - kaplica kościoła nowoapostolskiego - sala Królestwa Organizacji Świadków Jehowy Na terenie miasta znajdują się cmentarze różnych wyznań: - cmentarz katolicki – na nim grób Justyny Timnik, ofiarodawczyni terenów pod budowę plebani i kościoła św. Wojciecha oraz pod cmentarz katolicki i żydowski - cmentarz prawosławny, na skarpie po lewej stronie ul. Brzozowej - cmentarz ewangelicki w parku im. Wł. Sikorskiego przy ul. Brzozowej - dawny cmentarz żydowski, zniszczony przez hitlerowców w 1936 r., w 1947 r. teren zniwelowano i zbudowano pralnię chemiczną - Nikutowo - dawny most kolejowy na linii Mrągowo - Piecki - Ruciane, zniszczony przez Niemców w 1945 r. Most ten budował najbogatszy mieszkaniec Szczytna, Żyd o nazwisku Macht. Obiekt jest interesujący nie tylko ze względu na swoją wysokość i sposób łączenia cegieł z kamieniami, ale na kilku kamieniach widoczne są jakieś prymitywne znaki i litery, które potwierdzają pochodzenie z fundamentów dawnego klasztoru – „... w ostatnich latach XIV w. przybyło do osady Nikutowen kilkunastu braci zakonnych z Czech i Polski. Po kilku latach zintegrowania się z mieszkańcami, a może po ich nawróceniu na chrześcijan, zbudowali z kamieni i drewna mały klasztor(...)” – są to zapiski z kroniki pierwszego dziejopisarza Mrągowa, Bogumiła Drobnickiego.
7.50	227.50	Szestno - znajdujący się w środku wsi pokrzyżacki kościół gotycki zwraca uwagę swoją masywną, nieregularną bryłą, sugerującą, że budowla ta była kilkukrotnie przebudowywana. Dekorację architektoniczną wnętrza kościoła na ścianie wschodniej stanowią trzy ostrołukowe blendy umieszczone blisko siebie i półokrągło sklepione okno w części północnej. Nawa jest przekryta drewnianym, malowanym stropem, odnowionym, jak głosi umieszczona na nim inskrypcja, w 1938 r. W kościele zachowały się ponadto cztery epitafia: dwa w postaci chorągwi żałobnych z wieków XVII i XVIII, wiszące obecnie po obu stronach ołtarza, marmurowa tablica nagrobna Fabiana von Lehndorffa zmarłego w 1650 r., wmurowana w północną ścianę kościoła oraz silnie zniszczona i nieczytelna kamienna tablica, osadzona w podłodze kościoła naprzeciw ołtarza, pochodząca prawdopodobnie z 1711 r. Pozostałe zabytki kościelne stanowią rokokowe organy i XVII-wieczne ławki. Wewnątrz i wokół kościoła były prowadzone badania archeologiczne, które ujawniły szczątkowo zachowane fundamenty, na których wspierała się pierwotna budowla oraz dawny cmentarz parafialny, funkcjonujący przy kościele od średniowiecza do przełomu XVIII/XIX w.
18.50	216.50	Wilkowo - po lewej stronie ulicy znajduje się kościół Najświętszego Serca Pana Jezusa z cmentarzem przykościelnym.
21.50	213.50	Bezławki - w Bezławkach pod koniec XIV wieku, na stromym wzgórzu, Krzyżacy wznieśli murowaną, obronną strażnicę podległą prokuratorii w pobliskim Kętrzynie. Był to jednoskrzydłowy zamek, otoczony kamiennym murem z czterema basztami otwartymi do dziedzińca oraz wieżą bramną. W latach 1402-1408 zamek ten Krzyżacy przeznaczyli na rezydencję dla księcia Bolesława Świdrygiełły (najmłodszego brata króla Władysława Jagiełły), który miał być koronowany na króla Litwy. W roku 1513 zamek w Bezławkach adaptowany został na kościół. Od 1525 r. kościół ten służył wspólnocie ewangelicko-augsburskiej do końca lat 70-tych XX wieku, aż do zupełnego zaniku wiernych tego wyznania. Zniszczony kościół, wskutek opuszczenia, przekazany został katolikom i obecnie jest kościołem filialnym parafii katolickiej w Wilkowie. Przed kościołem na zakręcie po lewej stronie stoi przydrożny krzyż.
26.00	209.00	Święta Lipka - zespół klasztorny uznawany jest za jeden z najcenniejszych zabytków architektonicznych polskiego baroku. Od stuleci w tutejszym sanktuarium wierni otaczają kultem cudowny obraz Matki Bożej Świętolipskiej. Cała historia związana z powstaniem bazyliki rozpoczęła się w pierwszej połowie XIV w., kiedy to w lochach kętrzyńskiego zamku przebywał skazaniec, który co noc modlił się do Matki Boskiej prosząc ją o pomoc i przebaczenie. W ostatnią noc przed wyrokiem przyśniła mu się Matka Boska i poleciła mu wyrzeźbić jej figurkę i postawić na pierwszej lipie, jaką napotka przy drodze do Reszla. Poruszeni opowieścią skazańca i pięknem posążka Matki Boskiej z Dzieciątkiem sędziowie uwolnili go. Po kilku dniach odnalazł on drzewo i umieścił na nim figurkę, która po pewnym czasie zasłynęła cudami i uzdrowieniami. Kilkakrotnie figurka była przenoszona do kościoła w Kętrzynie, lecz za każdym razem wracała na drzewo lipowe. Miejsce uznano za święte i pod koniec XV w. wokół lipy wybudowano kaplicę. Pielgrzymów przyciąga tradycja „Częstochowy Północy”, a turystów sława „Perły polskiego baroku”. Wzdłuż drogi do Reszla uwagę zwracają białe murowane kapliczki, jest to Droga Krzyżowa.
32.00	203.00	Robawy - jadąc do Reszla po lewej stronie jest mała miejscowość, gdzie uwagę zwraca piękny mały kościółek. W 1733 r. z fundacji rodziny Markuszewskich wybudowano w Robawach barokową kaplicę, która tworzy prezbiterium nowej kaplicy wystawionej w 1929 r. W ołtarzu znajdowała się zabytkowa pieta w stylu gotyckim z ok. 1671 r. (obecnie w Reszlu). Kaplica otwierana jest tylko raz w roku - 26 lipca, podczas obrzędów odpustowych.
34.00	201.00	Reszel - na uwagę zasługują: kościół św. Piotra i Pawła z XIV wieku oraz wieża widokowa. Obecny kościół pochodzi z II połowy XIV w. Jest gotycki, orientowany, murowany z cegły, na podmurowaniu z kamienia, zbudowany na rzucie prostokąta z kwadratową, ośmiokondygnacyjną wieżą od zachodu. Trójnawowy piecioprzęsłowy, halowy. Sklepienie gwiaździste wzniesione przez Nielisa Schewnermanna w latach 1475-1476. Od strony północnej dobudowano do korpusu kościoła pietrową zakrystię i kruchę o sklepieniach gwiaździstych. Pomiędzy zakrystią i kruchtą w okresie późniejszym wzniesiono wązką przybudówkę barokową. Od strony wschodniej przylega prostokątna, parterowa biblioteka, sklepiona kolebkowo, dobudowana w 1471 r. Wieża wzniesiona wraz z kościołem, odbudowana w latach 1482-1487, 1495-1503, górna kondygnacja i hełm projektu Joachima Zagrozińskiego pochodzą z 1837 r. W 1920 r. wzniesiono nową klatkę schodową przy kruchcie północnej, w miejsce gotyckiej z 1489 r. W przyziemiu wieży znajduje się kruchta, przebudowana w 1921 r. Pierwotnie otwarta z czterech stron. Obecnie ostrołukowe wejście od północy i południa zamurowane. Szczyt wschodni korpusu wzniesiony został po 1475 roku. Plebania - to chyba jeden z najstarszych ocalałych budynków mieszkalnych w Reszlu. W pobliżu kościoła, obok zamku, przy murze miejskim, znajdowała się plebania. Bywał tu Ignacy Krasicki, brat ówczesnego proboszcza Marcina. Literatura podaje o powstaniu budynku plebanii w 1444 r. Była kilkakrotnie remontowana i przebudowywana. Ostatnia przebudowa miała miejsce w 1923 r. Kościół św. Jana Chrzciciela (obecnie cerkiew grekokatolicka) z XVII w. przy dawnym kolegium jezuickim, które spłonęło podczas pożaru w roku 1806, a istniejące budynki, odbudowano lub przebudowano w ciągu XIX w. Od 1963 r. budynkiem administruje parafia grekokatolicka – jest to cerkiew p.w. Przemienienia Pańskiego. W pobliżu Domu Kultury znajdował się kiedyś kościół ewangelicki, obecnie muzeum. Cmentarz niemiecki znajduje się na obrzeżach miasta po lewej stronie drogi na Biskupiec, jest to duży teren, jednak zaniedbany, znajdują się tam nieliczne nagrobki.
43.50	191.50	Pieckowo - po prawej stronie uwagę zwraca przydrożna kapliczka.
46.00	189.00	Pudwągi - kapliczka NMP znajduje się po prawej stronie drogi.
55.00	180.00	Kętrzyn - przy wjeździe do Kętrzyna po lewej stronie cmentarz wojenny z okresu I wojny światowej. Kościół gotycki św. Jerzego - unikalnym zabytkiem miasta znajdującym się w południowo-zachodnim narożniku miasta jest gotycki kościół otoczony pozostałościami miejskich murów obronnych z basztami. Świątynia zbudowana w II połowie XIV wieku przez Krzyżaków, a rozbudowana w początku wieku XV jest rzadkim przykładem obronnej architektury sakralnej. Trzynawowa, ceglana świątynia z czworobocznymi wieżami sprawia wrażenie zamku. W 1994 r. został odkryty krzyż konsekracyjny tzw. „Zacheuszek” malowany na tynku w 1517 r. Kościół Świętego Jana - w sąsiedztwie bazyliki św. Jerzego znajduje się kościół ewangelicki p.w. św. Jana. Kościół ten został wybudowany około 1480 r. początkowo jako niewielka kaplica cmentarna przy kościele św. Jerzego. Kaplica ta służyła także jako pomieszczenie pierwszej szkoły łacińskiej w Kętrzynie. Od reformacji odbywały się tu ewangelickie nabożeństwa w języku polskim. W 1546 r. książę Albrecht utworzył tu szkołę przygotowującą uczniów do dalszej nauki na Uniwersytecie w Królewcu. Wtedy także została zapoczątkowana rozbudowa kaplicy. W 1565 r. kościół przedłużono w kierunku południowym aż do murów obronnych. Nad świątynią dobudowano piętro, gdzie znajdowały się pomieszczenia lekcyjne i mieszkania nauczycieli. W latach 1691-1692 świątynię rozbudowano w kierunku północnym. Gruntowną renowację wnętrza przeprowadzono w 1817 r. kiedy to powstało drewniane sklepienie beczkowe. W ołtarzu głównym z 1717 r. znajdują się malowane na drewnie obrazy: "Ostatnia wieczerza", "Ukrzyżowanie" i "Zmartwychwstanie" oraz rzeźby przedstawiające m.in. św. Piotra i Jana, a także przedstawienie pelikana z pisklętami - symbol ofiarnej miłości Bożej. Barokową ambonę z 1730 r. ozdabia 11 przedstawień na drewnie ze scenami biblijnymi. Znajdujące się w kościele jedenastogłosowe organy z 1830 r. zostały przewiezione w 1979 r. z byłego ewangelickiego kościoła w Bezławkach. Dzwon znajdujący się na dzwonnicy przy kościele pochodzi z 1843 r. Renowację świątyni rozpoczęto w 1979 r. Odrestaurowano ołtarz (1985 r.) i ambonę (2000 r.), przebudowano zabytkowy balkon nad wejściem świątyni. Przy tej okazji z Muzeum w Kętrzynie powróciła do świątyni rzeźba Mojżesza, która umieszczona była pierwotnie jako podstawa ambony. W roku 2004 przeniesiono organy na chór nad wejściem. Od reformacji (1525 r.) do 1880 r. w kościele tym odbywały się nabożeństwa w języku polskim. Od 1880 r. do 1945 r. w świątyni odbywało się przygotowanie konfirmacyjne. Począwszy od 1946 r. kościół służy ewangelikom. Przez 10 lat Kętrzyn był siedzibą biskupa diecezji mazurskiej kościoła ewangelicko-augsburskiego. Miejscowa parafia utrzymuje kontakty z parafią ewangelicką w Wesel (Niemcy). Obecnie proboszczem parafii jest ks. Paweł Hause. Nabożeństwa odbywają się w każdą niedzielę i święta o godz. 9.30. Natomiast w sezonie od maja do września w pierwszą i trzecią niedzielę miesiąca o godz. 11.00 odbywają się nabożeństwa w języku niemieckim dla turystów. Obok kościoła ewangelickiego znajduje się Kaplica Kościelna Chrześcijan Wiary Ewangelickiej. Kościół świętej Katarzyny - neogotycki kościół św. Katarzyny z 1896 r. ma kolorowe wnętrze z bogatym wyposażeniem z epoki. Swój obecny wygląd kościół zawdzięcza pracom remontowym ukończonym w roku 1956. Obecnie proboszczem parafii św. Katarzyny jest ksiądz prałat dr Zygmunt Klimcz. Przy kościele jest księgarnia p.w. św. Katarzyny.
60.00	175.00	Stara Różanka - po prawej stronie naprzeciw wiatraka znajduje się murowana kapliczka. Jadąc w kierunku Windy parę kilometrów za Różanką po lewej stronie jest polna droga, która doprowadzi nas do niemieckiego cmentarza usytuowanego wśród drzew.
66.00	169.00	Winda - przy wjeździe po lewej stronie jest krzyż, dalej kościół p.w. Nieustającego Serca Maryi. Kościół gotycki pochodzi z pierwszej połowy XV w., wieża (w górnej części drewniana) z 1843 r. Wystrój wnętrza z XVIII w.
69.50	165.50	Kiemławki Wielkie - na zakręcie po prawej stronie jest krzyż, do Drogoszy 9 km.
76.00	159.00	Kąpławki - w tej miejscowości znajdują sie kolejne dwa krzyże.
80.00	155.00	Drogosze - piękny kościół – parafia Matki Boskiej Ostrobramskiej. Parafia ewangelicko-augsburgska istniała tu od XVII wieku. W 1939 r. przyłączono do niej także tutejszą parafię ewangelicko-reformowaną. Po II wojnie światowej kościół przejęli katolicy. Pod patronatem Dönhoffów dobudowano od północy kaplicę grobową (1742 r.). We froncie kaplicy znajduje się płaskorzeźba popiersia budowniczego pałacu w Drogoszach, Bogusława Fryderyka Dönhoffa.
88.50	146.50	Barciany - w miejscowości Barciany zobaczyć możemy gotycki kościół z ok. 1389 r., kilkukrotnie rozbudowywany w późniejszych wiekach (przebudowa wieży w latach 1729-1741 i w 1804, dobudowa kruchty w 1783 r.). Prawdopodobnie między kościołem i zamkiem jest podziemne przejście (800 metrów). Cechą charakterystyczną budowli jest wieża zbudowana z cegły i kamieni polnych. Podobnie jak większość kościołów w okolicy, świątynia nie ma prezbiterium, a jej ścianę wieńczy schodkowy szczyt. Do kościoła prowadzi skromna ostrołukowa brama wejściowa. Na uwagę zasługuje kaplica cmentarna z XIX w. Można wnioskować, że istniał tu wcześniej cmentarz, który zlikwidowano i powstał nowy. Zachowały się stare nagrobki niemieckie i rosyjskie. Jest to cmentarz wielu wyznań.
98.00	137.00	Kosakowo - tu każdego z nas na pewno zainteresuje tajemnicza historia kosakowskiego dzwonu. Otóż 350 lat temu istniał w Kosakowie drewniany kościół, który został spalony podczas najazdu tatarskiego. Mieszkańcy postanowili podarować kościołowi w Srokowie dzwon ze spalonego kościoła. Jak głosi legenda mieszkańcom ukazała się Madonna i zakazała przenosić dzwon. Jednak stało się inaczej. Kilka miesięcy trwała budowa dzwonnicy w Srokowie, gdzie zawieszono dzwon, ale już tej samej nocy w tajemniczych okolicznościach dzwon powrócił do Kosakowa, gdzie odnaleziono go na zgliszczach kościoła. W tym czasie dzwonnica w Srokowie zawaliła się, a budowniczy umarł. Na pamiątkę „powrotu dzwonu” wybudowano dzwonnicę. Na dachu znajduje się chorągiewka z krzyżem wskazująca kierunek wiatru. Przy dzwonnicy można obejrzeć kamień chrzcielny. Tam, gdzie był kościół, była też szkoła, obecnie jest to prywatna posesja byłego dyrektora szkoły pana Eugeniusza Kwiatkowskiego, który bardzo chętnie opowiada o tajemniczej historii.
102.00	133.00	Srokowo - kościół parafialny pod wezwaniem Podwyższenia Krzyża - gotycką świątynię wzniesiono po północno-zachodniej stronie w 1405 r. a główny zrąb budowli ukończono w 1409 r., z którego to czasu pochodzi jeden z ołtarzy. Z XV w. pochodzi również zakrystia, wieże oraz dwa przedsionki – północny i południowy.
105.50	129.50	Leśniewo - przed Leśniewem po lewej stronie mijamy krzyż i skręcamy w lewo, brukowana droga doprowadzi nas do starego niemieckiego cmentarza znajdującego się na górce wśród drzew. We wsi jest też biała murowana kapliczka.
114.50	120.50	Węgielsztyn - kościół ewangelicki, obecnie parafia rzymskokatolicka p.w. św. Józefa pochodzi z XV wieku i jest zabytkiem II kategorii. W wieku XVIII dobudowano do świątyni część zachodnią z wieżą wysokości 32 m. Kościół jest murowany z kamienia polnego, otynkowany, jednonawowy, orientowany, z dachem dwuspadowym krytym dachówką. Zakrystia pochodząca z XV wieku ma sklepienia beczkowe, nawa jest sklepiona kolebką. Z wystroju wnętrza pochodzą z XVII wieku: ambona posiadająca ornamentykę niderlandzką, krucyfiks w kruchcie i zamek w drzwiach zakrystii. W środku zachował się barokowy ołtarz. Natomiast z czasów krzyżackich pochodzi granitowa chrzcielnica kościoła. Na wieży znajduje się chorągiewka z datą 1714. Katolicy przejęli świątynię w 1946 r. Przy kościele cmentarz z polskimi, rosyjskimi i niemieckimi grobami.
124.50	110.50	Węgorzewo - kościół św. Krzyża zespołu "Betesda", poświęcony 2.X.1933 r. W wieżę wbudowano 10-metrowej wysokości podświetlany krzyż. Po wojnie był tu katolicki kościół garnizonowy, następnie - świątynia protestancka, a obecnie cerkiew obrządku grekokatolickiego. Kościół św. Piotra i Pawła - początkowo istniała tu tylko kaplica. Po wprowadzeniu protestantyzmu w Prusach Książęcych w 1528 r., wzniesiono w mieście skromną drewnianą świątynię. Budowę istniejącego do dzisiaj kościoła rozpoczęto w 1605 r., a ukończono w 1611 r. Budowa świątyni możliwa była dzięki zamożnym ofiarodawcom. Fundusz na budowę kościoła zasiliła między innymi mieszkanka miasta Urszula Kozioł oraz dwaj magnaci Fryderyk zu Dohna i Andrzej von Kreytzen, których herby wbudowano nad portalem wejściowym od strony wieży kościelnej. Budowla została wzniesiona w stylu gotyckim. Jest to jedyny kościół na Mazurach, który ma wykończone gotyckie sklepienie. Kaplice boczne dodano w 1729 r. i od tego momentu kościół ma kształt krzyża.
148.00	87.00	Kruklanki - kościół parafialny wzniesiono w 1574 r. Budowla murowana z kamienia polnego i cegły, drewniany strop. Ołtarz i ambona pochodzą z 1612 r. Na 25-metrowej wieży znajdują się XVIII-wieczne dzwony.
161.00	74.00	Giżycko - neoklasycystyczny kościół z 1827 r. – świątynia ewangelicka zbudowana na tle prostokąta, salowa, z wysuniętą wieżą zachodnią, murowana, otynkowana, dach dwuspadowy kryty dachówką, wieża na planie kwadratu. W 1881 r. dobudowano apsydę chóru. Ołtarz i ambonę projektował prawdopodobnie Karol Fryderyk Schinkel, jeden ze słynniejszych architektów niemieckich pierwszej połowy XIX w. Coraz liczniejsze grono słuchaczy przyciągają koncerty organowe i kameralne. Obok kościołów: katolickiego i ewangelickiego, dwóch cerkwii: prawosławnej i grecko-katolickiej, swoje świątynie mają Baptyści, Zielonoświątkowcy i Świadkowie Jehowy. Ponadto cmenatrz wojenny z okresu I wojny światowej przy Twierdzy Boyen nad jeziorem Pochówka Mała.
176.50	58.50	Miłki - gotycki kościół p.w. Matki Boskiej Królowej Polski, najstarsza świątynia na Mazurach, wzniesiona z kamienia polnego i cegły w końcu XV w. Trójnawowa, ze sklepieniem kolebkowym. Spalona przez Tatarów, odbudowana w 1699 r. Z tego okresu pochodzi dobudowana wieża barokowa, a także aktualne wyposażenie świątyni: dwukondygnacyjny ołtarz z warsztatu królewieckiego z 1688 r. oraz empora organowa z 1698 r. Najstarszą częścią jest ośmioboczne prezbiterium ze skarpami na narożach.
188.00	47.00	Rydzewo - kościół parafialny p.w. św. Andrzeja Boboli z 1591 r., salowy, wzniesiony z kamienia polnego, z wysuniętą wieżą zachodnią (1772 r.) oraz zakrystią i kruchtą boczną. Nosi cechy gotyku i baroku, zbudowany na rzucie prostokąta. Ołtarz z 1600 r. z rzeźbą św. Anny Samotrzeć, ambona z 1630 r., mosiężna misa chrzcielna z XVII w., zdobione drzwi do zakrystii i kruchty z końca XVI w.
204.50	30.50	Stara Rudówka - przed wsią Rudówka około 50 m w lesie - znajduje się cmentarz ofiar II wojny światowej i pomnik zbiorowej mogiły z napisem w trzech językach: "Miejsce spoczynku ofiar wojny 1939-1945. Umarli apelują o pokój". Obecność braci polskich na Mazurach należy do mało zbadanych zagadnień. Najbardziej znanym arianinem, osiadłym właśnie na ziemi mazurskiej w Rudówce koło Rynu był Zbigniew Morsztyn, znany polski poeta. Morsztyn uczestniczył w kilku synodach ariańskich w Kotle koło Pisza. Pogrzeb Zbigniewa Morsztyna odbył się 17 stycznia 1690 r. w Rudówce, gdzie został też pochowany. Inny badacz Morsztyna mówi o przewiezieniu jego zwłok po pogrzebie do Kosinowa i pochowaniu na Ariańskiej Górze. Najbardziej znane utwory Zbigniewa Morsztyna, które powstały w Rudówce to: "Pieśń o ucisku" - skarga na los prześladowanych i wypędzonych z ojczyzny Braci Polskich, "Emblemata" - pieśń opisująca piękno mazurskiej ziemi, "Życzliwe wota..." - utwór ofiarowany właścicielom Sztynortu Lehndorffom w podzięce za opór stanów pruskich przeciwko elektorowi, "Kolęda" - poświęcony żonie, "Treny żałosne jej M(oś)ci Paniej Zofijej..." - dla wychowanicy poety z okazji jej ślubu, "Dziadowi swemu" - poświęcony znanemu działaczowi ariańskiemu Krzysztofowi Morsztynowi.
213.00	22.00	Ryn - parafia ewangelicko-augsburska – murowana kaplica z drugiej połowy XIX wieku znajduje się przy ul. Partyzantów. Ulica wiedzie na wzgórze, na którym znajduje się zabytkowy cmentarz z kaplicą cmentarną z XX w.
235.00	0.00	Powrót do Mrągowa.

⇒ Historia

Mazurska ziemia, jak żadna inna w naszym kraju, od wieków zamieszkana była przez wyznawców wielu wyznań. Bo to właśnie tu chronili się wszyscy ci, którzy doświadczyli prześladowań religijnych na swojej ziemi. Do dziś ta mozaika przetrwała – na przykład w niewielkiej wsi Użranki koło Mrągowa, mimo, iż jest tu zaledwie kilkadziesiąt numerów, mieszkańcy doliczyli się przedstawicieli aż czterech różnych wyznań. Wszyscy żyją w zgodzie ze sobą – jak za dawnych czasów. Ekumeniczny klimat tamtych lat na Mazurach pozostał. Można go wskrzesić, wyjeżdżając choćby do pobliskiego Wojnowa. Tam do dziś stoi klasztor starowierców, założony przez Rastropina. W XVII wieku nie uznali oni reform kościoła prawosławnego, wdrażanych przez patriarchę Nikona i odłączyli się, wyjeżdżając na tereny dawnych Prusach. W końcu XVII w. przywódca-Filip wyprowadził pierwszą grupę staroobrzędowców na Białoruś-stąd nazwa filiponi, która przeszła na wszystkich starowierców-emigrantów rosyjskich.Tu zakładali wioski, zaś ich centrum mieściło się właśnie w Wojnowie. Dziś jest tu jedynie muzeum filiponów, a w klasztorze żyją do dziś dwie mniszki, które nie złożyły ślubów (nazywane są bielicami). W Mrągowie zaś mieszka niezwykły człowiek, kronikarz starowierców, gawędziarz i kombatant, Wacław Fiedotow. Z wielką pieczołowitością opiekuje się papierowymi zbiorami klasztoru, zapisuje ważne dla niego daty, do dziś uczestniczy w wojnowskich spotkaniach i konferencjach. O starowiercach wie wszystko – to taki człowiek - legenda.

O ekumenizm na Mazurach walczą również pastorzy. Piotr Mendroch z Mrągowa od lat organizuje Tydzień Misyjny – koło ratusza staje duży namiot i tam odbywają się spotkania ewangelizacyjne oraz koncerty (między innymi znanego baptysty, Tomasza Żołtko). Muzyka religijna nie jest jedyną, która gra w tutejszym kościele – pastor Mendroch zaprasza również znanych polskich jazzmenów i parafia ewangelicka jest swoistym centrum muzyki jazzowej. Krzysztof Mutschman z Sorkwit znany jest z tego, że niczym magnes przyciąga do swojej parafii Polaków i gości zagranicznych, różnych wyznań i zainteresowań, którzy po prostu na terenie parafii wypoczywają. Tenże często powtarza, że trzeba ocalać na Mazurach to, co jeszcze jest warte ocalenia, żyje historią tych ziem i jest jej wybitnym propagatorem. Opracowany przez Mrągowskie Centrum Informacji Turystycznej szlak wyznań powstał po to, ocalić od zapomnienia to, co jeszcze można - stare kościoł, kapliczki a przede wszystkim tych, którzy tworzą wyznaniową mozaikę - ludzi, którzy są wyznawcami różnych religi, a żyją na tej ziemi od pokoleń.

Sanktuarium Maryjne w Świętej Lipce

Zamek biskupów warmińskich w Reszlu