Poznaj wyjątkowe porosty Mrągowa

Północno-wschodnie rejony naszego kraju nazywane są Zielonymi Płucami Polski. Wszak nasz region może się poszczycić najczystszym powietrzem w kraju. Nie ma tu uciążliwego „wielkiego” przemysłu, jest za to dużo lasów. Szczególnie zimą słyszy się o dużym zanieczyszczeniu powietrza w Polsce. Powstający wówczas trujący smog pochodzi ze spalania węgla kamiennego w przemyśle, domowych piecach i kotłowniach. Ten smog jest przyczyną wielu groźnych chorób układu oddechowego jak i nowotworów. Właśnie w trosce o zdrowie i życie zaczynamy rezygnować z węgla i zastępować go odnawianymi źródłami energii (np. wiatru i słońca).

Do pomiarów stopnia zanieczyszczenia powietrza służą specjalne stacje pomiarowe, odczytujące poziomy trujących związków chemicznych zawartych w powietrzu. Ale jakość powietrza można sprawdzić także w inny, prostszy sposób. Wystarczy wybrać się na zimowy spacer np. na obrzeża Mrągowa. Po co ? Aby sprawdzić, czy rosną tam wyjątkowe organizmy, wskazujące na czystość powietrza, którym oddychasz. Są nimi porosty. To organizmy o dość złożonej budowie, samowystarczalne. Nie mają wielkich rozmiarów, ale zobaczysz je gołym okiem. Rosną przez cały rok, nie obumierają na zimę. Żyją na pniach drzew (porosty nadrzewne), nawet na kamieniach i głazach narzutowych (porosty naskalne), a nawet na ziemi (porosty naziemne). Mogą być wielobarwne lub zielono-szare. Wyglądają jak niewielkie krzaczki, listki, wiszące, długie włosy, rozwichrzone brody i inne. Najważniejszą informacją dotyczącą tych niezwykłych organizmów jest fakt, że rosną tylko tam, gdzie powietrze nie jest zanieczyszczone niebezpiecznymi dla zdrowia związkami siarki oraz pyłami, które pochodzą ze spalania kopalin (węgiel, gaz). Dlatego porosty nazywane są organizmami wskaźnikowymi, bo ich obecność wskazuje, że na danym obszarze jest czyste powietrze.

Najbardziej wrażliwe na zanieczyszczenia powietrza są porosty nadrzewne tzw. odnożyce i brodaczki. Odnożyce wyglądają jak niewielkie zielono- szare krzaczki. Brodaczki natomiast przypominają zielono- szare długie, zwisające włosy albo rozwichrzone brody. Te porosty uznane są za wymarłe w wielu uprzemysłowionych regionach Polski. A zobaczysz je w Mrągowie i okolicy. Gdzie najbliżej rosną odnożyce?? Pewnie się zdziwisz....Na pniach przydrożnych drzew przy cmentarzu w Polskiej Wsi. Zaś brodaczki napotkasz na gałęziach drzew liściastych i iglastych na cmentarzu i w lasach w pobliżu cmentarza. Porosty nie szkodzą drzewom. Są objęte ścisłą ochroną. W samym Mrągowie rośnie także dużo porostów bardziej pospolitych. Obejrzyj załączone zdjęcia. Nie niszcz tych organizmów. One są niezbędną częścią przyrody, tak, jak my.

Maria Olszowska

Brodaczka kępkowa