SPIS TREŚCI

Informacje ogólne
Położenie
Informacje szczegółowe
Historia
Galeria
Cennik
Kontakt
Atrakcje w pobliżu
Noclegi w pobliżu

 

ARTYKUŁ KOŚCIÓŁ PRAWOSŁAWNY W MRĄGOWIE

⇒ Informacje ogólne

Józef Ignacy Kraszewski pisał: "A wiecie, co każde miasto polskim czyni? Żydzi. Jak już zabraknie Żydów, wjeżdżamy w kraj obcy zupełnie i czujemy, nawykli do ich przytomności [obecności], jakby nam czegoś nie stawało [brakowało]".

Dziś dla większości Polaków słowa Kraszewskiego są opisem rzeczywistości równie egzotycznej i dawnej, jak świat haremów w Turcji lub czasy segregacji rasowej w Stanach Zjednoczonych.

⇒ Położenie

Kościół prawosławny w Mrągowie znajduje się przy ul. Roosevelta.

⇒ Informacje szczegółowe

Historia synagogi żydowskiej w Mrągowie

W Mrągowie, wtedy Sensburgu w 1839 roku było 78 Żydów, w ciągu dziesięciu lat ich liczba zmalała do 47, a w 1888 roku wzrosła do 148. W roku 1900 w Mrągowie mieszkały 103 osoby wyznania mojżeszowego. W latach 1895-1896 wzniesiono w Mrągowie bożnicę żydowską. W 1859 roku Justyna Timnik, wdowa po zmarłym burmistrzu, podarowała Żydom teren pod cmentarz.

Budynek jest ceglany, orientowany na planie prostokąta o wymiarach 10 x 14,75 m. z dodatkowym niewielkim, kwadratowym przedsionkiem od zachodu i trapezową apsydą od wschodu. Do dnia dzisiejszego zachowały się również zabytkowe okna witrażowe. Naziści zabrali świątynię gminie żydowskiej podczas Nocy Kryształowej w 1938 roku. Niedaleko świątyni przy zakręcie w kierunku ul. Jeziornej spalono na stosie księgi parafialne. W tym samym czasie został doszczętnie zniszczony kirkut, czyli cmentarz żydowski, który znajdował się przy obecnym skrzyżowaniu ulic Mrongowiusza i Brzozowej, w miejscu gdzie obecnie znajduje się pomalowany na biało budynek parterowy. W czasie wojny budynek był wykorzystywany jako szkoła oraz skład budowlany. Po wojnie nowe władze przekazały budynek ewangelikom, ponieważ kościół ewangelicki w centrum miasta został zniszczony i jeszcze nie odbudowany. Po jego odbudowaniu kościół przy Roosevelta 3 udostępniono prawosławnym. Można stwierdzić, że dokładniejsza historia budynku jako synagogi żydowskiej jest nieznana. Niestety wiedza ta już zaginęła. Czy kiedyś poznamy dokładnie dzieje synagogi mrągowskiej?

Dzieje Parafii Prawosławnej p.w. Przemienienia Pańskiego w Mrągowie

Początki parafii prawosławnej w Mrągowie, związane są z przybyciem na te tereny w ramach Akcji „Wisła” ludności wyznania prawosławnego. Wierni z Boginki Pańskiej, Choroszczynki, Dąbrowicy Dużej, Dobratycz, Leniuszek, Zahorowa oraz z innych  miejscowości okolic Hrubieszowa, zostali osiedleni w powiecie mrągowskim w lipcu 1947 roku. Ponad 50 rodzin znalazło nowe miejsce zamieszkania w poniemieckich majątkach w Gajnie, Jędrychowie, Nawiadach, Popowie i Zdrojowie, w których w wielu przypadkach mieszkało już kilka rodzin wyznania rzymsko-katolickiego, bądź ewangelicko- augsburskiego. Wysiedlona ludność starała się nie załamywać duchowo, mimo że niemal co nocy pod ich domami pojawiała się milicja, która obserwowała zachowanie nowoprzybyłej ludności.

Prawosławnym, którzy znaleźli się na nowych terenach, brakowało przede wszystkim świątyni, gdzie mogliby tak jak dawniej wznosić modlitwy według swojej tradycji. Dlatego też wiadomość od diaka Włodzimierza Kuryłowicza o istniejącej już cerkwi w Wojnowie była dla nich ogromnym zaskoczeniem i jednocześnie nieopisaną radością. Pierwsze Święta Bożego Narodzenia na Ziemiach Odzyskanych prawosławni mieli możliwość przeżycia w sposób o jakim marzyli. Duża odległość i brak środków komunikacji była jednak uciążliwe i dlatego też zrodziła się myśl, aby utworzyć nową parafię, która mieściłaby się w Mrągowie. Inicjatorem i organizatorem tego pomysłu był wcześniej wspomniany diakon Kuryłowicz, który przybył do Mrągowa z Narewki w woj. Podlaskim. Dzięki jego staraniom, już w 1948 roku przekazano prawosławnym niewielką kapliczkę na cmentarzu ewangelicko – augsburskim, którą zaadaptowano na cerkiew. W tej skromnej świątyni pierwsze Święte Liturgie odprawiał ks. Eugeniusz Naumow z Olsztyna. Na starostę cerkiewnego wybrano Jana Surmionka, który pełnił tę funkcję do śmierci, tj. do 1964 roku.

W 1950 roku obsługę duszpasterską w mrągowskiej parafii powierzono ks. Anatolowi Bodnarowi, który na nabożeństwa dojeżdżał z Orzysza, gdzie był proboszczem. W tym też czasie diak Kuryłowicz przyjął święcenia diakońskie i wspólnie z ks. Anatolem służył w nowoutworzonej parafii w Mrągowie. Obaj księża, chcąc aby wierni mogli w pełni oddać się modlitwie, postarali się o skromne wyposażenie cerkwi. Parafia posiadała również chór, w składzie którego były m.in. takie osoby jak: Dobrodziej, Klimowicz, Skowyrko czy Waszczuk. W tej niewielkiej kapliczce udzielono w tym okresie wiele ślubów i chrztów. Po jakimś czasie diak Kuryłowicz przyjął święcenia kapłańskie i powierzono mu probostwo parafii w Ornecie.

W 1953 roku proboszczem tutejszej parafii został ks. Aleksander Mamczur, który również dojeżdżał na nabożeństwa z Orzysza. W okresie tym była możliwość powrotu wysiedleńców w swoje rodzinne strony, z czego wiele rodzin skorzystało, co umniejszyło parafię. Znaleźli się również tacy, którzy przyzwyczaili się do życia na nowych terenach i swoją przyszłość chcieli budować już na ziemi mrągowskiej

Dzięki staraniom proboszcza i wiernych, miasto przekazało parafii kilka arów ziemi z przeznaczeniem na utworzenie prawosławnego cmentarza przy obecnej ul. Brzozowej.

W 1958 roku obsługę duszpasterską w Mrągowie objął ks. Paweł Biełoboki. Świątynia, w której modlili się prawosławni, wymagała gruntownego remontu. Parafianie nie byli jednak w stanie naprawić przeciekającego dachu i spróchniałej podłogi, dlatego postarano się o nowy budynek, który można byłoby zaadoptować na cerkiew. Ostatecznie wynajęto prawosławnym świątynię przy ulicy Roosevelta 3, która została wzniesiona jako synagoga w latach 1895 – 1896.

Ponieważ świątynia nie była własnością parafii prawosławnej ubiegali się o nią również baptyści, dla których oddzielono balkon na chórze i pomieszczenie obok. Taka sytuacja trwała do połowy lat 80 – tych i była bardzo uciążliwa dla wiernych. Kościół stał się własnością parafii prawosławnej dopiero w 1971 roku.

W grudniu 1961 roku proboszczem parafii został ks. Aleksander Makal, który dojeżdżał z Wojnowa. Młody duszpasterz włożył wiele serca i wysiłku, aby przygotować cerkiew do należytego wyglądu. Pomagali w tym wierni wśród których byli m.in. Paweł Czyżewski, Jan Czyżewski, Józef Juszczuk i Mikołaj Romaniuk. We własnym zakresie wykonali oni ikonostas, zaś ikony, Królewskie Wrota i Raspiatije ks. Aleksander wraz z Antonim Segieniem przywieźli z Pogłosek. Pierwsza Święta Liturgia w odremontowanej świątyni miała miejsce już jesienią 1962 roku. Chór prowadziła Matuszka Irena Makal, w czym pomagała jej m.in. Olga Romaniuk i Anna Danieluk. Od 1964 roku nowym starostą został Makary Łyszczuk. Ks. Makal wprowadził do życia parafialnego naukę religii dla dzieci i młodzieży.

W maju 1971 roku parafię w Mrągowie przejął ks. Aleksander Szełomow, który również dojeżdżał z Wojnowa. W 1974 roku nowym starostą cerkiewnym został Józef Juszczuk, który niestrudzenie pełni tę funkcję do dnia dzisiejszego. Ks. Szełomow niósł posługę duszpasterską w tutejszej parafii do maja 1982 roku, tj. do momentu objęcia probostwa przez ks. Stefana Urbanowicza, który opiekował się duchowo wiernymi przez 3 lata.

W 1985 roku obowiązki duszpasterskie powierzono ks. Jerzemu Czurakowi. W połowie lat 90 – tych parafia poczyniła starania o zakup plebanii. Inicjatywa ta nie została jednak wtedy zrealizowana.

W lutym 1996 roku na stanowisko proboszcza powołano ks. Igora Siegienia. Dzięki wielkim staraniom młodego księdza i starosty Juszczuka udało się kupić mieszkanie parafialne przy ulicy Wolności 3 w Mrągowie. Poświęcenia plebani, które miało miejsce w lutym 1997 roku, dokonał Jego Eminencja Wielce Błogosławiony Sawa Metropolita Warszawski i Całej Polski.

Największym przedsięwzięciem był całkowity remont świątyni wewnątrz, wybudowanie nowego ikonostasu, zakupienie efektownych ikon, rzeźbionych Królewskich Wrót oraz powiększenie części ołtarzowej. Mrągowska cerkiew wzbogaciła się również o nowe anałoje, panikadiło, panichidnik, świeczniki, chorągiowe, Grób Pański, Płaszczenicę i wiele innych przedmiotów sakralnych upiększających świątynię.

Wierni zawdzięczają przeprowadzenie kapitalnego remontu świątyni przede wszystkim dzięki ofiarności ks. Anatola Siegienia z Cleavend (USA), który swoim imponującym gestem przyczynił się do odrodzenia parafii.

Dnia 22 sierpnia 1999 roku odbyło się poświęcenie świątyni po jej kapitalnym remoncie. Konsekracja cerkwi połączona została ze świętem parafialnym. Uroczystościom przewodniczył Zwierzchnik Kościoła Prawosławnego w Polsce Jego Eminencja Wielce Błogosławiony Sawa Metropolita Warszawski i Całej Polski w asyście Jego Ekscelencji Najprzewielebniejszego Biskupa Jakuba. Za pomoc przy remoncie najaktywniejsi zostali nagrodzeni przez Święty Synod Biskupów Orderami Świętej Równej Apostołom Marii Magdaleny.

Od 2000 roku proboszcz mrągowskiej parafii pełni jednocześnie obowiązki proboszcza w parafii p.w. Św. Jerzego w Orzyszu, i obsługuje Klasztor w Wojnowie.

W 2002 roku obowiązki duszpasterskie powierzono ks. Piotrowi Kosińskiemu z Olsztyna, aby w sierpniu tegoż roku przekazać parafię ks. Adamowi Stefanowiczowi. Chórem, w którym śpiewają m.in. Józef Juszczuk, Maria Romaniuk, Jerzy Romaniuk, Halina Jaszczuk, Mirosława Nestoruk i Ewa Sańko, od wielu lat zajmuje się Anna Nestoruk. Parafia mrągowska doczekała się dwóch kapłanów: ks. diakona Piotra Nestoruka i ks. proboszcza Jarosława Jaszczuka.

⇒ Historia

Budynek przy ul. Roosevelta 3 pełnił już wiele funkcji. Pierwotnie został zbudowany jako synagoga żydowska, ale był także składem materiałów budowlanych, a obecnie jest kościołem prawosławnym pw. Przemienienia Pańskiego.

⇒ Galeria

fot. Paweł Krasowski, Marian Modzelewski

 

⇒ Cennik

Świątynia jest udostępniana turystom po uzgodnieniu telefonicznym.

⇒ Kontakt 

Cerkiew pw Przemienienia Pańskiego
ul. Roosevelta 3
11-700 Mrągowo
tel. 89 741 69 80

http://cerkiewmragowo.wixsite.com/parafia

⇒ Atrakcje w pobliżu

Mrągowo

Kościół katolicki w Mrągowie

Kościół ewangelicki w Mrągowie

Obiekty muzealne

Miasteczko westernowe Mrongoville

Szlaki piesze

Szlaki rowerowe

Całoroczny Ośrodek Sportowy Góra Czterech Wiatrów

⇒ Nocleg w pobliżu

Mrągowo

Marcinkowo

Młynowo

Kosewo